STRESZCZENIE
Oznaczono chlorowane węglowodory (γ-HCH, DDT i jego metabolity) w ziarnach kaw. W badaniach wykorzystano zielone ziarna czterech i palone ziarna osiemnastu rodzajów kaw. Zasada metody polegała na wydzieleniu tłuszczu, jego destrukcji stężonym kwasem siarkowym, ekstrakcji chlorowanych węglowodorów n-heksanem oraz ich rozdzieleniu i ilościowym oznaczeniu za pomocą chromatografii gazowej. Obecność chlorowanych węglowodorów wykryto w zielonych i, w mniejszych stężeniach, w palonych ziarnach badanych kaw. W średnio i ciemno palonym ziarnie kawy, w odniesieniu do jasno palonego, oznaczono niższe stężenia chlorowanych węglowodorów. Palenie ziaren kawy w wyższej temperaturze wpłynęło na obniżenie poziomu DDT i jego metabolitów w gotowym produkcie. Po zaparzeniu zmielonych ziaren pozostałości tych związków wykryto w osadzie po zlaniu naparu w stężeniach zbliżonych do oznaczonych w palonym ziarnie. Picie naparów kawy naturalnej nie wpływa na zwiększenie pobrania chlorowanych węglowodorów przez człowieka.

ABSTRACT
Chlorinated hydrocarbons (γ-HCH, DDT and their analogous metabolites) were determined in coffee beans. Four sorts of green coffee beans and 18 sorts of burnt coffee beans were used in the research. The method was based on extraction of fat and its destruction with concentrated sulphuric acid. Chlorinated hydrocarbons were extracted with n–hexane, separated and quantitatively determined by gas chromatography. The presence of chlorinated hydrocarbons was detected in green coffee beans and, in smaller quantities, in burnt coffee beans. The concentration of chlorinated hydrocarbons was lower in medium and darkly burnt coffee beans than lightly burnt coffee. The level of DDT and its metabolites in final product decreased after coffee burning at higher temperatures. After brewing the grind coffee beans the remains of chlorinated hydrocarbons were detected in coffee-grounds at concentration to those found in coffee beans. Drinking of natural coffee does not influence an increase of intake the chlorinated hydrocarbons by human beings.