STRESZCZENIE
Praca zawiera wyniki badań zawartości białka, tłuszczu, węglowodanów, wody, popiołu, kaloryczności, witamin grupy B (B1, B2, PP, B6) oraz 14 składników mineralnych (Ca, P, Mg, Fe, Na, K, Cu, Mn, Zn, Co, Ni, Cr, Cd i Pb) w trzech rodzajach produktów z szarłatu. Zawartość składników odżywczych oznaczono powszechnie stosowanymi metodami w analizie żywności, a witaminy - metodami mikrobiologicznymi. Składniki mineralne oprócz fosforu oznaczono metodą absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS). Fosfor oznaczono metodą kolorymetryczną. Średnia zawartość białka, tłuszczu, węglowodanów, wody i popiołu w przetworach z szarłatu (nasiona, mąka i ekspandowane ziarno „popping”) wynosiła odpowiednio: 13,5 - 14,4%; 7,1 - 7,6%; 63,8 - 71,7%; 3,0 - 12,3% oraz 3,1 - 3,4%. Wartość energetyczna kształtowała się od 373 do 412 Kcal. Zawartość witamin grupy B (mg/100 g) w nasionach, mące i poppingu wynosiła: od 0,019 do 0,029 tiaminy, od 0,100 do 0,143 ryboflawiny, od 1,02 do 1,20 niacyny oraz od 0,563 do 0,615 witaminy B6. Średnia zawartość składników mineralnych w produktach z szarłatu w mg/100g wynosiła: 204 - 223 Ca; 712 - 792 P; 8,3 - 9,7 Fe; 200 - 235 Mg; 2,9 - 3,1 Zn; 1,03 - 1,38 Cu; 378 - 4,54 Mn; 6,30 - 8,42 Na; 318 - 337 K; 0,040 - 0,055 Cr; 0,185 - 0,292 Ni oraz 0,045 - 0,051 Co. Zawartość kadmu i ołowiu wynosiła odpowiednio średnio od 5 do 9 μg/100 g i od 27 do 35 μg/100 g.
ABSTRACT
The work contains results of determination of protein, fat, carbohydrates, water, ash, energy value, B group vitamins (B1, B2, PP, B6) and minerals (Ca, P, Mg, Fe, Na, K, Cu, Mn, Zn, Co, Ni, Cr, Cd, Pb) in three products of amaranth. The nutrients components were determined by general approved analytical methods. Vitamins group B were determined using microbiological methods. Minerals like Ca, Mg, Fe, Na, K, Cu, Mn, Zn, Co, Ni, Cr, Cd and Pb were determined using the flame AAS method. Phosphorus was determined spectrophotometrically as phosphates with ammonium molybdate. Mean percentage content of protein, fat, cabohydrates, water and ash in products of amaranth examined (seeds, meal, expanded seeds „popping”) were: 13,5 - 14,4; 7,1 - 7,6; 63,8 - 71,7; 3,0 - 12,3; 3,1 - 3,4 respectively; there energy value expressed in Kcal/100 g were 373 - 412. Vitamins content in products of amaranth (mg/100 g) were: 0,019 - 0,029 thiamin; 0,100 - 0,143 riboflavin; 1,02 - 1,20 niacinamide and 0,563 - 0,615 pyridoxin. The levels (mg/100 g) of minerals were as follow: 204 - 223 Ca; 712 - 792 P; 8,3 - 9,7 Fe; 200 - 235 Mg; 2,9 - 3,1 Zn; 1,03 - 1,38 Cu; 3,78 - 4,54 Mn; 6,30 - 8,42 Na; 318 - 337 K; 0,040 - 0,055 Cr; 0,185 - 0,292 Ni and 0,045 - 0,051 Co. Mean contents of cadmium ranged 5 - 9 μg/100 g and lead 27 - 35 μg/100 g in examined products of amaranth.