ABSTRACT

Background. Atopic dermatitis (AD) is a chronic inflammation of the skin recognised to be one of the first clinical signs of allergy. In the first years of life, epidemiological evidence has demonstrated that common causative foods of a child’s diet are: cow’s milk, hen’s eggs, wheat and soya. Children with AD being treated with elimination diets are at risk of nutritional deficiencies that include those nutrients required for ensuring proper skin structure and function. 
Objective. The aim of the study was to assess dietary intake of nutrients which affect skin condition in children with AD being treated with a milk-free diet. 
Materials and Methods. Subjects were 25 children aged 4-6 years with AD undergoing the milk exclusion diet and 25 age-matched healthy controls. The energy and nutritional value of diets were evaluated that included those components affecting skin condition; ie. vitamins A, D, E, B2 and C; minerals iron (Fe) and zinc (Zn); polyunsaturated fatty acids (PUFAs). The Dieta 5.0 programme was used for dietary assessment and outcomes were then related to dietary recommendations. 
Results. There were no significant differences between groups in mean energy values and mean intakes of protein, fats and carbohydrates (p>0.05). The percentage of subjects with low energy value were 44% and 36% in respectively Groups I and II. Deficiencies of fat intake were observed in 60% in Group I and 44% in Group II. There were however no risks in the dietary intakes of protein, carbohydrate, vitamins A, B2 and C nor of Fe and Zn. Deficiencies of dietary intakes were observed in respectively Groups I and II in the following; vitamin E (24% vs 64%), vitamin D (36% vs 92%), linoleic acid (36% vs 72%), α-linolenic acid (36% vs 40%) and long chain PUFAs (96% in both groups). 
Conclusions. Ensuring recommended dietary supply of those nutrients affecting skin condition is required for both groups of children. Children with AD had better balanced diets in respect of the studied nutrients that may reflect the influence of continuous healthcare received from physicians and dieticians.

STRESZCZENIE 

Wprowadzenie. Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekła choroba zapalna skóry będąca jedną z pierwszych mani¬festacji klinicznych alergii. Z danych epidemiologicznych wynika, że pokarmami, które najczęściej uczulają dziecko w pierwszych latach życia są: mleko krowie, jajo kurze, pszenica i soja. Dzieci z AZS leczone dietą eliminacyjną znajdują się w grupie ryzyka wystąpienia niedoborów pokarmowych, w tym także niedoborów składników niezbędnych do prawidłowej budowy i funkcjonowania skóry. 
Cel badań. Ocena spożycia wybranych składników odżywczych wpływających na stan skóry przez dzieci z atopowym zapaleniem skóry leczonych dietą bezmleczną. 
Materiał i metody. Badaniami objęto 50 dzieci w wieku 4-6 lat. Grupę I (n=25) stanowiły dzieci z AZS leczone dietą bezmleczną, grupę II – kontrolną (n=25) dzieci zdrowe. Oceniono wartość energetyczną i odżywczą ich diet, w tym podaż składników wpływających na stan skóry: witamin A, D, E, B2 i C, składników mineralnych: Fe, Zn oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Do oceny diet wykorzystano program żywieniowy Dieta 5.0, a uzyskane wyniki odniesiono do zaleceń żywieniowych. 
Wyniki. Diety obu grup nie różniły się istotnie pod względem średniej wartości energetycznej oraz średniego spożycia białka, tłuszczu i węglowodanów (p>0.05). Odsetek dzieci o niskiej, w stosunku do normy, podaży energii w grupie z AZS i kontrolnej wyniósł odpowiednio 44% i 36%. U 60% dzieci z grupy I i u 44% z grupy II zaobserwowano niedoborowe spożycie tłuszczu. Nie stwierdzono ryzyka niedoboru białka, węglowodanów, witamin A, B2, C oraz żelaza i cynku. Zaobserwowano deficyty spożycia: witaminy E (u 24% dzieci z AZS vs 64% w grupie kontrolnej), D (u 36% dzieci z AZS vs 92% w grupie kontrolnej), kwasu linolowego (u 36% dzieci z AZS vs 72% w grupie kontrolnej) i α-linolenowego (u 36% dzieci z AZS vs 40% w grupie kontrolnej) oraz długołańcuchowych wielonienasyconych kwasów tłuszczowych – u 96% dzieci w obu grupach. 
Wnioski. Konieczne jest zapewnienie prawidłowej podaży niedoborowych składników wpływających na stan skóry w dietach obu grup dzieci. Diety dzieci z AZS były lepiej zbilansowane pod względem większości ocenianych składników odżywczych, na co wpływ mogła mieć stała opieka zarówno pediatry jak i dietetyka.