ABSTRACT

Background. Epidemiological studies indicate that by consuming 6-14 mg lutein daily, the risk of acquiring eye diseases like age-related macular degeneration (AMD) or cataracts becomes reduced. Their symptoms can also by such means be alleviated and treatment improved.
Objectives. To estimate dietary intakes of lutein obtained from foodstuffs and supplements along with determining its main sources in selected groups of adults suffering from eye disease and healthy controls.
Material and Methods. The study was performed in Warsaw and its neighbourhoods during 2008-12. Subjects were 375 adults aged 50-97 years, of whom half had been diagnosed with AMD and/or cataracts; constituting the test group. Dietary intakes of lutein were assessed by Food Frequency Questionnaire Method whilst interview questionnaires assessed the intake of supplements.
Results. Overall, the average dietary intake of lutein from foodstuffs was 2.5 mg daily, with the test group being significantly higher than healthy controls (2.9 vs 2.1 mg daily). Women’s intakes were also higher than in men (2.9 vs 2.1 mg daily), as were those possessing higher or secondary education compared to the others with primary or vocational education (2.7 vs 2.3 mg daily). Fresh vegetables were found to be the main dietary sources of lutein that included green leafy vegetables and frozen vegetables, constituting respectively 63% and 13% of the dietary intake. Dietary supplements containing lutein were taken by 109 subjects of whom most had eye disease (over 80%); where the average daily consumption of lutein from this source was 6.5 mg.
Conclusions. For older people, the dietary intake of lutein from foodstuffs may be insufficient to prevent eye disease. Taking daily dietary supplements would thus be indicated to make up such deficiencies of lutein.  

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że spożycie luteiny w ilościach od 6 do 14 mg na dzień zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób oczu typu AMD (zwyrodnienie plamki żółtej związanej z wiekiem) oraz zaćmy, jak również łagodzi ich objawy i wspomaga leczenie. 
Cel badań. Oszacowanie spożycia luteiny z żywnością i suplementami oraz wskazanie jej głównych źródeł w diecie wybranej grupy osób dorosłych, w kontekście współwystępowania chorób oczu. 
Materiał i metody. Badanie przeprowadzono w latach 2008-2012 w Warszawie i okolicach. Badaną grupę stanowiło 375 osób dorosłych w wieku 50-97 lat, przy czym połowa to osoby ze zdiagnozowanymi chorobami oczu tj. AMD i/lub zaćmą. Wielkość spożycia luteiny z produktów spożywczych określono za pomocą metody częstotliwości spożycia zaś z suple¬mentów diety na podstawie wywiadu ankietowego. 
Wyniki. Średnie spożycie luteiny z żywności w badanej grupie ogółem wynosiło 2,5 mg/dzień i było istotnie wyższe w grupie osób ze zdiagnozowaną chorobą oczu w stosunku do osób zdrowych (2,9 vs. 2,1 mg/ dzień), u kobiet w stosunku do mężczyzn (2,9 vs. 2,1 mg/ dzień) oraz u osób z wykształceniem średnim lub wyższym niż podstawowym lub zawodowym (2,7 vs. 2,3 mg/ dzień). Głównymi żywieniowymi źródłami luteiny były warzywa świeże, w tym: zielone warzywa liściaste, z których pochodziło łącznie 63% tego związku oraz warzywa mrożone (13%). Stosowanie suplementów diety będących źródłem luteiny zadeklarowało 109 respondentów, przy czym były to głównie osoby z chorobami oczu (80%). Średnie spożycie luteiny z suplementów diety wynosiło 6,5 mg/dzień.
Wnioski. W grupie osób starszych spożycie luteiny z żywności może być niewystarczające w prewencji chorób oczu. Stąd też, zasadne jest włączenie do ich całodziennej racji pokarmowej suplementów diety będących źródłem luteiny w celu wyrównania jej niedoborów.