STRESZCZENIE
Celem badań była ocena wpływu poziomu wykształcenia, jako jednego ze wskaźników statusu społecznego, na zachowania żywieniowe i antropometryczne parametry stanu odżywienia aktywnych zawodowo mężczyzn w wieku 20-60 lat ze środowiska wielkomiejskiego. Badania przeprowadzono wśród 1320 pracowników HTS w Krakowie. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety, w którym uwzględniono pytania o regularność spożywania posiłków oraz częstość konsumpcji wybranych grup środków spożywczych. Wskaźniki stanu odżywienia ustalono na podstawie pomiarów antropometrycznych, a skład ciała oceniono metodą bioimpedancji, z zastosowaniem wagi elektronicznej TBF – 300P. Wykazano zróżnicowanie niektórych zachowań żywieniowych w zależności od poziomu wykształcenia mężczyzn, przy czym nie można jednoznacznie ocenić związku tych parametrów, gdyż osoby w wieku 40-60 lat dysponujące wyższym wykształceniem częściej od słabiej wykształconych deklarują 2-posiłkowy model żywienia i częściej uwzględniają wyroby cukiernicze, z kolei mężczyźni w wieku 20-40 lat o wykształceniu zasadniczym częściej deklarują spożywanie produktów typu ”fast-food”. Dowiedziono także statystycznie znamiennego zróżnicowania niektórych antropometrycznych wskaźników stanu odżywienia w zależności od poziomu wykształcenia mężczyzn w wieku 40-60 lat. Mężczyźni o zasadniczym wykształceniu cechują się najwyższymi wartościami wskaźnika WHR, zarazem jednak niższymi wartościami sumy 4 fałdów skórno-tłuszczowych niż osoby z wykształceniem wyższym.
ABSTRACT
The purpose of this study was to estimate of educating level effect as one indicator of social status on eating behaviours and anthropometrical parameters of nutritional status in professionally active men aged 20-60 at city environment. The research was conducted into 1320 workers of Tadeusz Sendzimir’s Steelworks in Cracov. The research tool was the author’s questionnaire which included questions about meal consumption regularity and frequency of consuming selected groups of foodstuffs. The indicators of nutritional status were fixed on the base of anthropometrical measurements, whereas the body content was estimated by method of bioimpendation with the use of electronic scales TBF-300P. Differentiation of some eating behaviours depending on the level of education was proved; but one cannot definitely estimate the relation of these parameters, as the higher educated people aged 40-60 years old more frequently declare two meal style of eating and more often consume confectionery than the lower educated; in turn vocationally educated men aged 20-40 more often declare consuming fast food products. Statistically considerable differentiation in some anthropometrical indicators of nutritional status depending of the level of education among men aged 40-60 was also proved. Men of vocational education are characterized by the highest value of WHR indicator, but at the same time lower value of the 4 skin-fatty folds sum than higher educated people.