ABSTRACT
Background. A recently growing number of children and adolescents with overweight or obesity is indicative of the need for diagnosing their complications that may appear in the early childhood. For this reason, diagnostic criteria were developed for components of the metabolic syndrome (MS) also for these groups of the population.
Objective. This study was aimed at evaluating the frequency of metabolic syndrome risk factors occurrence in children and adolescents from the city of Wrocław and surroundings depending on gender, age and physical activity.
Material and methods. Investigations on the frequency of occurrence of dietary and non-dietary risk factors of the metabolic syndrome were carried out in the years 2010-2017 among 771 children and adolescents aged 10-18 year, attending to primary schools, gymnasiums and secondary schools in Wrocław.
Results. The lack of any components of the metabolic syndrome was demonstrated in 14.78% of the children aged 10-12 years as well as in 17.38% of both adolescents aged 13-15 and 17-18 years. One risk factor was most frequently diagnosed in children aged 10-12 years (17.89%) and it was arterial hypertension (16.08% of the whole surveyed population). Three MS components were demonstrated in 15 persons (1.95% of the whole surveyed population), including in 7 girls and 8 boys. The persons with three MS risk factors from the age category 13-15 years constituted 0.26% whereas these from the age category 17-18 years constituted 1.69% of the whole surveyed group.
Conclusions. It shall be concluded that the incidence of the fully symptomatic MS depended significantly on the age of the surveyed, but not on their gender. Among the three adopted components of MS, the most frequently demonstrated disorders included: arterial hypertension, abdominal obesity and increased concentration of triglycerides in blood serum.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Ostatnio rosnąca liczba dzieci i młodzieży z nadwagą lub otyłością wskazuje na potrzebę zdiagnozowania ich powikłań, które mogą pojawić się we wczesnym dzieciństwie. Z tego powodu opracowano kryteria diagnostyczne dla składników zespołu metabolicznego (ZM), również dla tych grup populacji.
Cel. Badanie to miało na celu ocenę częstotliwości występowania czynników ryzyka zespołu metabolicznego u dzieci i młodzieży z Wrocławia i okolic w zależności od płci, wieku i aktywności fizycznej.
Materiał i metody. W latach 2010-2017 przeprowadzono badania dotyczące częstości występowania dietetycznych i nie dietetycznych czynników ryzyka zespołu metabolicznego wśród 771 dzieci i młodzieży w wieku 10-18 lat, uczęszczających do szkół podstawowych, gimnazjów i szkół średnich szkoły we Wrocławiu.
Wyniki. Brak jakichkolwiek składników zespołu metabolicznego wykazano u 14,78% dzieci w wieku 10-12 lat, a także u 17,38% obu nastolatków w wieku 13-15 lat i 17-18 lat. Jeden czynnik ryzyka najczęściej diagnozowano u dzieci w wieku 10-12 lat (17,89%) i było to nadciśnienie tętnicze (16,08% całej badanej populacji). Trzy składniki ZM wykazano u 15 osób (1,95% całej badanej populacji), w tym u 7 dziewcząt i 8 chłopców. Osoby z trzema czynnikami ryzyka ZM z kategorii wiekowej 13-15 lat stanowiły 0,26%, zaś osoby z kategorii wiekowej 17-18 lat stanowiły 1,69% całej badanej grupy.
Wnioski. Należy stwierdzić, że częstość występowania w pełni objawowego ZM zależała w znacznym stopniu od wieku badanych, ale nie od ich płci. Wśród trzech przyjętych składników ZM najczęściej wykazanymi zaburzeniami były: nadciśnienie tętnicze, otyłość brzuszna i zwiększone stężenie triglicerydów w surowicy krwi.