ABSTRACT

Introduction. Nitrates and nitrites commonly occur throughout nature as well as in foodstuffs. Their excess consumption can however pose health risks, for example, arising from methaemoglobinaemia or from the formation of N-nitrosamines.
Objectives. To determine whether the levels of domestic nitrate and nitrite consumption are safe in Polish households during 2006-2012.
Material and methods. Appropriate consumption data was obtained from the Central Statistical Office in Poland (GUS), whilst nitrate and nitrite intakes were estimated from nationally available data on foodstuff content taken from the literature.
Results. Mean nitrate and nitrite intakes were respectively 147 mg NaNO3 and 3.26 mg NaNO2 /per person/day, corresponding to 41% and 45% of the ADI (acceptable daily intake). Statistically significant differences in intakes were observed between types of households, with the highest seen in those of retired subjects; however the ADIs were not exceeded.
Conclusions. Domestic intakes of nitrates and nitrites were found to be at safe levels; nevertheless control over their intake should be maintained because of potentially adverse health threats.

STRESZCZENIE

Wprowadzenie. Azotany(V) i (III) występują zarówno w przyrodzie jak i w żywności. Nadmierne ich spożycie może powodować zagrożenie zdrowia, np. methemoglobinemię lub może przyczynić się do powstawania N-nitrozoamin.
Cel badań. Celem badań było oszacowanie pobrania azotanów(V) i azotanów(III) z żywością w gospodarstwach domowych w Polsce w latach 2006-2012.
Materiał i metody. Oszacowanie pobrania azotanów(V) i azotanów(III) w gospodarstwach domowych wykonano na podstawie danych o spożyciu żywności Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz zebranych krajowych danych z piśmiennictwa dotyczących zawartości tych związków w produktach spożywczych.
Wyniki. Średnie pobranie azotanów(V) i azotanów(III) w latach 2006-2012 wynosiło 147 mg NaNO3/os/dobę (41% ADI) i 3,26 mg NaNO2/os/dobę (45% ADI). Pobranie azotanów(V) i azotanów(III) różniło się istotnie statystycznie w badanych typach gospodarstw domowych. Największe średnie pobranie zarówno azotanów(V) jak i azotanów(III) zaobserwowano w gospodarstwach emerytów, jednak wartości ADI nie zostały przekroczone.
Wnioski. Średnie pobranie azotanów(V) i azotanów(III) w gospodarstwach domowych w latach 2006-2012 kształtowało się na bezpiecznym poziomie, niemniej jednak należy kontrolować pobranie tych związków z dietą ze względu na ryzyko możliwych negatywnych skutków zdrowotnych.