ABSTRACT
Background. Increased nutritional demands of athletes should be covered with a variable well-balanced diet, supported by dietary supplements stimulating synthesis of energy, development of muscle mass and strength, and improving physical capacity.
Objective. The aim of this study was to analyze an association between the level of general self-efficacy and dietary supplement use among Polish athletes practicing American football on a competitive basis.
Material and methods. The study included the group of 100 athletes (20-30 years of age, mean 24.27±2.76 years) who practiced American football on a competitive basis. The popularity of various dietary supplements was determined with an original survey, and the level of general self-efficacy with General Self-Efficacy Scale (GSES) by Schwarzer et al. Statistical analysis, conducted with Statistica 10.0 PL software, included intergroup comparisons with the Chi-square test.
Results. Isotonic drinks (74%), vitamin (65%) and mineral supplements (50%) and protein concentrates (53%) turned out to be the most popular ergogenic supplements among the American footballers. The group of less popular supplements included caffeine and/or guarana (44%), joint supporting supplements (40%), BCAA amino acids (39%), creatine (36%), carbohydrate concentrates (30%) and omega-3 fatty acids (30%). Analysis of a relationship between the popularity of ergogenic supplements and general self-efficacy showed that the athletes presenting with lower levels of this trait used multivitamin supplements significantly more often than did the persons characterized by lower self-efficacy levels (p<0.05).
Conclusions. The popularity of some dietary supplements varied depending on the general self-efficacy level of the athletes; the popularity of vitamins was significantly higher among the sportsmen who presented with lower levels of this trait.
STRESZCZENIE
Wstęp. Różnorodna i zbilansowana dieta powinna służyć pokryciu zwiększonych potrzeb żywieniowych sportowców, a jej uzupełnieniem mogą być żywieniowe środki wspomagające, stymulujące generowanie energii, rozwój masy i siły mięśniowej oraz poprawiające wydolność fizyczną.
Cel. Celem badań była ocena zależności między poczuciem własnej uogólnionej skuteczności a stosowaniem żywieniowych środków wspomagających w grupie polskich sportowców uprawiających futbol amerykański.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w grupie 100 polskich zawodników (20-30 lat, średnia 24,27±2,76) wyczynowo trenujących futbol amerykański. Stosowanie żywieniowych środków wspomagających oceniono w oparciu o przygotowany kwestionariusz. Do pomiaru poczucia uogólnionej skuteczności wykorzystano standaryzowaną Skalę Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES) wg Schwarzera i wsp. Analizę wyników przeprowadzono za pomocą testu Chi2 w programie Statistica 10.0 Pl.
Wyniki. Spośród środków ergogenicznych, polscy zawodnicy wyczynowo trenujący futbol amerykański najczęściej przyjmowali: napoje izotoniczne (74%), preparaty witaminowe (65%) i mineralne (50%) oraz odżywki białkowe (53%). W mniejszym odsetku stosowali: kofeinę i/ lub guaranę (44%), środki ochraniające stawy (40%), aminokwasy BCAA (39%), kreatynę (36%), odżywki węglowodanowe (30%) oraz preparaty omega-3 (30%). Ocena stosowania środków ergogenicznych w zależności od poczucia własnej skuteczności wykazała, że mężczyźni o niskim nasileniu samoskuteczności istotnie częściej przyjmowali preparaty multiwitaminowe niż zawodnicy o wysokim jej nasileniu (p<0,05).
Wnioski. Stosowanie niektórych żywieniowych środków wspomagających było zróżnicowane w zależności od poczucia własnej uogólnionej skuteczności zawodników, ze wskazaniem na częstsze przyjmowanie preparatów witaminowych przez sportowców o niższym nasileniu samoskuteczności.