ABSTRACT
Background. Diet, as one of the factors influencing exercise capacity depends, among others, on individual conditions.
Objective. The aim of the study was to analyse the nutritional behaviours of Polish handball players depending on their level of generalised self-efficacy as well as disposable optimism and satisfaction with life.
Material and methods. The study was carried out among a group of 142 men, aged 20-34, professionally training handball, using the author’s original nutritional behaviour questionnaire and the Generalised Self-Efficacy Scale (GSES), the Life Orientation Scale (LOT-R) and Satisfaction with Life Scale (SWLS). Statistical analysis of the results was conducted by estimating Spearman’s signed rank correlation coefficients, assuming the significance level of p <0.05.
Results. To the highest degree, the handball players fulfilled recommendations regarding the regular consumption of at least 3 meals a day, adequate fluid supplementation in conditions of physical exercise and eating the most caloric meal before or after main training sessions. Along with the increase in sense of efficacy (GSES), the scale of reducing sweet and salty snacks increased (p<0.05). Increasing optimism was conducive to proper hydration (p<0.05) and avoidance of sweet and salty snacks (p<0.05). With the increase in sense of satisfaction with life, the implementation of recommendations regarding the consumption of dairy products and vegetable fats, as well as adequate fluid supplementation in conditions of physical exercise, increased (p<0.05).
Conclusion. In the studied group of handball players, a limited scale of implementing qualitative nutritional recommendations for athletes was demonstrated. Moreover, positive correlations were noted between the analysed personal resources and some rational nutritional behaviours of the athletes, especially in terms of avoiding non-recommended products and correct fluid replenishment.

STRESZCZENIE
Wstęp. Sposób żywienia, jako jeden z czynników wpływających na zdolności wysiłkowe, zależy m.in. od cech osobniczych.
Cel. Celem badań była analiza związków pomiędzy nasileniem poczucia uogólnionej skuteczności, dyspozycyjnego optymizmu i satysfakcji z życia a zachowaniami żywieniowymi polskich piłkarzy ręcznych.
Materiał i metody. Badania przeprowadzono w grupie 142 mężczyzn w wieku 20-34 lata, wyczynowo trenujących piłkę ręczną, z zastosowaniem autorskiego kwestionariusza zachowań żywieniowych oraz Skali Uogólnionej Własnej Skuteczności (GSES), Skali Orientacji Życiowej (LOT-R) oraz Skali Satysfakcji z Życia (SWLS). Analizę statystyczną przeprowadzono poprzez oszacowanie współczynników korelacji rang Spearmana, na poziomie istotności p <0,05.
Wyniki. Piłkarze ręczni w najwyższym odsetku realizowali zalecenia dotyczące regularnego spożywania przynajmniej 3 posiłków dziennie, odpowiedniej podaży płynów w warunkach wysiłku fizycznego oraz spożywania najbardziej kalorycznego posiłku przed lub po głównym treningu. Wraz z nasilaniem się poczucia uogólnionej skuteczności zwiększała się skala ograniczania słodkich i słonych przekąsek (p<0,05). Wyższe nasilenie optymizmu było związane z prawidłowym uzupełnianiem płynów (p<0,05) oraz unikaniem słodkich i słonych przekąsek (p<0,05). Wraz z nasilaniem się poczucia satysfakcji z życia zwiększała się realizacja zaleceń dotyczących spożywania produktów mlecznych i tłuszczów roślinnych oraz prawidłowego uzupełniania płynów w czasie wysiłku fizycznego (p<0,05).
Wnioski. Wśród badanych piłkarzy ręcznych wykazano ograniczoną skalę realizacji jakościowych zaleceń żywieniowych dla sportowców oraz pozytywne związki pomiędzy analizowanymi zasobami osobistymi a racjonalnymi zachowaniami żywieniowymi, szczególnie w zakresie ograniczania produktów o niskiej gęstości odżywczej i prawidłowego uzupełniania płynów.