STRESZCZENIE
Nadwaga i otyłość w dzieciństwie i okresie dorastania jest niekwestionowanym czynnikiem ryzyka patogennej otyłości w wieku dorosłym, wyższej umieralności i chorobowości z powodu chorób układu krążenia i innych zaburzeń zdrowia, a także może być przyczyną gorszego przystosowania społecznego i ekonomicznego. Jednakże mało jeszcze wiadomo o subiektywnym postrzeganiu własnego ciała, drodze wiodącej do niezadowolenia z ciała, rozwoju przewlekłego stresu i w konsekwencji do zaburzeń behawioralnych (anoreksji, niekontrolowanego odżywiania się, bulimii). W Zakładzie Promocji Zdrowia Państwowego Zakładu Higieny podjęto wieloaspektowe badania zdrowia i stylu życia młodzieży, a częścią tych badań była analiza związku między subiektywnym wyobrażeniem ciała a rzeczywistą masą ciała. Dane uzyskano od wybranych losowo 672 uczniów w wieku 14-15 lat uczęszczających do siedemnastu państwowych i niepaństwowych szkół w Warszawie. Respondenci przekazywali informacje o wadze i wzroście w celu obliczenia wskaźnika BMI. Jednocześnie proszono ich, aby odpowiedzieli, czy oceniają siebie jako chudszych niż ich rówieśnicy, takich samych, czy grubszych. Badania wykazały, że dziewczęta w porównaniu z chłopcami bardziej trafnie oceniały swoją sylwetkę. Chłopcy byli bardziej skłonni postrzegać siebie jako takich samych jak ich rówieśnicy, niezależnie od ich rzeczywistego niedoboru masy lub nadwagi. Wyniki naszych badań wskazują, że rzeczywista masa ciała sama w sobie wyjaśnia w umiarkowanym stopniu wariancję subiektywnie postrzeganego ciała i istnieją inne czynniki wpływające na wyobrażenie ciała przynajmniej w takim stopniu jak rzeczywista masa ciała.

ABSTRACT
Overweight and obesity in childhood and adolescence is unquestionable risk factor for pathogenic obesity in adulthood, high mortality and morbidity for cardiovascular diseases and other health disorders, and also may cause the worse social and economical adaptation. Nevertheless, little is yet known about subjective perception of own body, the pathway leading to dissatisfaction of the body, development of chronic stress and behavioural disorders (anorexia, binge eating, bulimia) as a consequence. In Department of Health Promotion of the National Institute of Hygiene the multidimensional investigations of adolescents’ health and life style were undertaken, and analysis of association between subjective image of body and real body mass was a part of these investigations. Data were obtained from 672 randomly selected schoolchildren aged 14-15 years attending seventeen public and private schools in Warsaw. Respondents informed about their weight and high for calculation BMI. Simultaneously, they were asked, whether they assess themselves as leaner than their peers, the same or thicker. The study showed that girls in comparison with boys more accurately assessed their silhouette. The boys were more likely than girls to perceive themselves as the same as their peers, despite they had real underweight or overweight. Our findings suggest that real mass of body itself account for variance of subjective perceived body in moderate degree, and there are other factors influencing body image at least as real mass of body.