ABSTRACT
Background. Lyme borreliosis is the most frequent tick-borne disease in Europe and North America, and the number of registered cases is on the increase. Frequent presence in the habitats of ticks enhances the risk of tick bites and possible infection with Borrelia burgdorferi spirochetes.
Objective. The aim of the study was to assess the risk of B. burgdorferi infection posed to hunters and other individuals exposed to activity-related contact with ticks.
Material and methods. The study was carried out in the northern part of the Lublin Province (eastern Poland) and involved 150 individuals exposed to tick bites (110 hunters and 40 individuals exposed to activity-related contact with ticks). The analysis of sera for the presence of B. burgdorferi IgM and IgG antibodies was carried out. All 150 individuals were tested with the ELISA assay, and positive and borderline results of the assay were verified with the Western blot test. All study participants completed a questionnaire, which provided information about exposure to ticks, application of prophylactic measures, and awareness of Lyme borreliosis.
Results. The ELISA assay revealed a positive or borderline result in at least one of the classes of B. burgdorferi antibodies in 63.3% (95/150) of the individuals (IgM 14.0%, IgG 63.3%). Verification carried out with the Western blot test showed a positive or borderline result in at least one of the antibody classes in 38.0% (57/150) of the examined persons (IgM 2.7%, IgG 36.7%).
Abdomen (56.0%) and legs (53.7%) were the most frequently bitten body regions. Tick bites on the abdomen were significantly more frequently declared by hunters. Inspection of the body after returning from natural areas was more popular prophylactic method than use of repellents. Inspection of the body was significantly more often used in the group of the hunters.
Conclusions. The risk of B. burgdorferi infection among hunters and other individuals undertaking activities associated with exposure to tick bites in the study area is high.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Borelioza z Lyme jest najczęstszą chorobą przenoszoną przez kleszcze w Europie i Ameryce Północnej, a liczba rejestrowanych przypadków zachorowań wzrasta. Częsta obecność w siedliskach kleszczy zwiększa ryzyko ukłucia przez kleszcze i możliwe zakażenie krętkami Borrelia burgdorferi.
Cel badań. Celem badań była ocena ryzyka zakażenia B. burgdorferi wśród myśliwych oraz innych osób podejmujących aktywności narażające na kontakt z kleszczami.
Materiał i metoda. Badania przeprowadzono na terenie północnej części województwa lubelskiego (wschodnia Polska) wśród 150 osób narażonych na pokłucia przez kleszcze (110 myśliwych i 40 osób narażonych na kontakt z kleszczami w związku z podejmowaniem innych aktywności). Zbadano surowice w kierunku obecności przeciwciał IgM i IgG anty-Borrelia burgdorferi. U wszystkich 150 osób wykonano test ELISA, a pozytywne i wątpliwe wyniki tego testu zweryfikowano stosując test Western blot. W badaniach zastosowano również autorski kwestionariusz ankiety do oceny ekspozycji na kleszcze, podejmowania działań profilaktycznych oraz samooceny poziomu wiedzy na temat boreliozy z Lyme.
Wyniki. Stosując test ELISA, pozytywny lub graniczny wynik w co najmniej jednej z klas przeciwciał anty-Borrelia stwierdzono u 63,3% (95/150) badanych (IgM 14,0%, IgG 63,3%). Po weryfikacji testem Western blot, pozytywny lub graniczny wynik w co najmniej jednej z klas przeciwciał uzyskano u 38,0% (57/150) badanych (IgM 2,7%, IgG 36,7%). Najczęściej deklarowanym miejscem pokłucia przez kleszcze był brzuch (56,0%) oraz kończyny dolne (53,7%). Pokłucie w okolicy brzucha istotnie częściej deklarowali myśliwi. Oglądanie ciała po powrocie z terenów zielonych okazało się popularniejszą metodą profilaktyki niż stosowanie repelentów. Oglądanie ciała istotnie częściej stosowane było wśród myśliwych.
Wnioski. Ryzyko zakażenia B. burgdorferi wśród myśliwych i innych osób podejmujących czynności związane z narażeniem na ukąszenia kleszczy na badanym obszarze jest wysokie.