STRESZCZENIE
Phthalate are found in the environmental samples due to their wide use in the industry as plasticizers. Di-n-butyl phthalate (DBP) is mainly used in nitrocellulose and polyvinyl acetate products as well as in personal-care products. This study was performed to investigate the influence of exposure to DBP on the quantity and quality (motility, morphology) and DNA damage (induction of micronuclei and DNA strand breaks) of male mice gametes. The estimation of DBP residues was also done. Eight weeks exposure to DBP (500 mg/kg bw and 2000 mg/kg bw) did not significantly affect testes and epididymes weights as well as sperm count. DBP clearly diminished sperm motility, enhanced frequency of abnormal sperm heads and not significantly increased DNA strand breaks in germ cells as well as frequency of micronuclei in spermatids. There were no bioacumulation of DBP in mice. Results suggest that DBP may affect the male mice germ cells.

ABSTRACT
 Ftalany są powszechnie wykorzystywane w przemyśle jako plastyfikatory, dlatego też często występują w próbach środowiskowych. Ftalan di-n-butylu (DBP) jest składnikiem produktów nitrocelulozowych i poliwinylowych, jak również produktów do higieny osobistej. Celem pracy było zbadanie wpływu podawania DBP na ilość i jakość gamet męskich myszy (ruchliwość, morfologia) oraz na występowanie uszkodzeń DNA (indukcja mikrojąder oraz pęknięć nici DNA). Zbadano także stężenie pozostałości DBP w gametach. Ośmiotygodniowe narażanie na DBP (500 mg/kg mc i 2000 mg/kg mc) nie powodowało istotnych zmian w ciężarze jąder i najądrzy ani w liczebności plemników. Narażenie na DBP, zwłaszcza w dawce 2000 mg/kg mc wpływało wyraźnie na zmniejszenie ruchliwości plemników i zwiększenie odsetka plemników o nieprawidłowej budowie morfologicznej. Powodowało też nieznaczne zwiększenie pęknięć nici DNA w gametach oraz zwiększenie częstości występowania mikrojąder w spermatydach. Nie wykazano bioakumulacji DBP w gonadach samców myszy. Uzyskane wyniki sugerują, że DBP może oddziaływać niekorzystnie na męskie komórki rozrodcze myszy.