ABSTRACT
Background. Peaches, sour cherries, nectarines, apricots, plums and cherries are fruit commonly known as “stone fruit”. Their nutritional properties namely, vitamins, minerals, fiber and numerous microelements, make them a very important component of human diet. As fruit trees can be attacked by numerous diseases and pests, chemical protection of these crops is used. Therefore, it is important that the relevant governmental agencies or institutions ensure correct application of pesticides  
Objective. The aim of the study was to evaluate the occurrence of pesticide residues in stone fruits south-eastern region of Poland in 2012–2014 in order to provide data to estimate health risk to consumers.  
Material and methods. Validated analytical methods based on liquid / liquid extraction coupled with gas chromatography with electron capture and nitrogen phosphorus detection (GC-ECD/NPD) and spectrophotometry (dithiocarbamates residues) were used for the analysis. 92 samples of stone fruits were tested for the presence of pesticide residues.  
Results. 13 of all samples (14%) contained pesticide residues. 7 active substances were detected, including 5 fungicides: boscalide, bupirimate, difenoconazole, dithiocarbamates and captan, and 2 insecticides: cypermethrin and pirimicarb. In the analysed samples, the use of not recommended plant protection products in orchard crops were found. However, neither maximum residue levels (MRLs) recommended by the Regulation (EC) No 396/2005 were exceeded nor pesticides being unapproved by the Regulation (EC) No 1107/2009 detected in the analysed samples.  
Conclusions. Lack of plant protection products for control specific diseases or pests in crops results in the use of formula¬tions not recommended for use in certain orchard crops. On a basis of results reported in previous years it can be concluded that occurrence of pesticide residues in stone fruit samples dropped significantly. 
STRESZCZENIE  
Wprowadzenie. Brzoskwinie, wiśnie, nektarynki, morele, śliwy oraz czereśnie są to owoce powszechnie nazywane „pest¬kowe”. Owoce te, ze względu na właściwości odżywcze tj.: witaminy, minerały, błonnik i liczne mikroelementy, pełnią bardzo ważną funkcję w diecie. Ponieważ drzewa owocowe mogą być atakowane przez liczne choroby i szkodniki stosuje się chemiczną ochronę tych upraw. Z tego powodu ważna jest kontrola prawidłowości stosowania pestycydów przez właściwe urzędy państwowe lub instytucje.  
Cel badań. Celem pracy była ocena występowania pozostałości środków ochrony roślin w owocach pestkowych pochodzą¬cych z południowo-wschodniego regionu Polski w latach 2012–2014 i dostarczenie danych umożliwiających oszacowanie ryzyka zdrowotnego dla konsumentów.  
Materiał i metoda. Do analizy zastosowano zwalidowane metody analityczne opierające się na ekstrakcji ciecz/ciecz w połączeniu z chromatografią gazową z detekcją wychwytu elektronów i azotowo-fosforową (GC-ECD/NPD) oraz spek¬trofotometryczne (pozostałości ditiokarbaminianów). Przebadano 92 próbki owoców pestkowych.  
Wyniki. W 13 próbkach (14%) stwierdzono obecność pozostałości środków ochrony roślin. Wykryto 7 substancji czyn¬nych takich jak boskalid, bupirymat, difenokonazol, ditiokarbaminiany oraz kaptan należące do grupy fungicydów, a także cypermetrynę i pirymikarb z grupy insektycydów. W analizowanych próbkach stwierdzono przypadki nieprawidłowości związanej z zastosowaniem preparatów niezalecanych do ochrony danej uprawy sadowniczej. Natomiast w żadnej próbce nie stwierdzono pozostałości środków ochrony roślin w ilości, która przekraczałyby najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości (NDP, ang.MRLs), jak również substancji, których stosowanie w ochronie roślin zostało zabronione.
Wnioski. Brak zarejestrowanych środków ochrony roślin do zwalczania chorób czy szkodników w uprawach jest przyczyną stosowania preparatów niezalecanych do niektórych upraw sadowniczych. Na podstawie wyników z lat ubiegłych można stwierdzić, że częstotliwość występowania pozostałości pestycydów w próbkach owoców pestkowych znacznie spada.