STRESZCZENIE
Scharakteryzowano właściwości prozdrowotne sprzężonych dienów kwasu linolowego (CLA) oraz dokonano oceny możliwości zwiększenia ich zawartości w mięsie wieprzowym i jego przetworach. Badania z udziałem zwierząt laboratoryjnych wskazują na przeciwnowotworowe, przeciwmiażdżycowe i przeciwzapalne działanie CLA, sugerują także wpływ na redukcję tkanki tłuszczowej oraz zwiększenie przyrostu masy mięśniowej. Jednak liczba obserwacji u ludzi jest niewystarczająca aby móc w pełni ocenić związek pomiędzy spożyciem CLA a zmniejszaniem ryzyka chorób cywilizacyjnych, dlatego konieczne jest prowadzenie dalszych badań. Dane literaturowe wskazują, że zastosowanie w żywieniu trzody chlewnej dodatku preparatów CLA, pozwala zwiększyć udział tej grupy związków w uzyskanym surowcu, przy czym istotnie wyższą akumulację stwierdza się dla izomeru cis-9, trans-11. Zmianom tym towarzyszy jednak niekorzystne z punktu widzenia zdrowia człowieka zwiększenie udziału kwasów nasyconych kosztem kwasów jednonienasyconych. W produkcji przetworów mięsnych lepszym sposobem zwiększenia udziału sprzężonych dienów kwasu linolowego wydaje się być stosowanie dodatku preparatu CLA na etapie procesu produkcji, ponieważ nie wpływa ono na poziom kwasów nasyconych. Mięso wieprzowe wzbogacone w CLA i uzyskane z niego przetwory charakteryzują się małą podatnością na procesy utleniania, co może wynikać ze sprzężenia wiązań podwójnych, właściwości antyoksydacyjnych sprzężonych dienów kwasu linolowego, a także ze zwiększonego udziału nasyconych kwasów tłuszczowych. Zagadnienie korzystnego wpływu na zdrowie człowieka mięsa wieprzowego i jego przetworów o podwyższonym udziale CLA wymaga dalszych badań prowadzonych na ludziach. Dopiero wówczas tego typu wyroby można będzie zaliczyć do grupy żywności funkcjonalnej.

ABSTRACT
 The paper characterizes pro-health properties of conjugated linoleic acid (CLA) and assesses the possibility of increasing their content in pork and pork meat products. Studies conducted on animals indicate antitumor, antiatherosclerotic and antiinflammatory effect of CLA, also find impact on reducing body fat and increasing muscle growth. However, the number of observations concerning human populations is insufficient to fully evaluate the relationship between CLA intake and reducing the risk of lifestyle diseases. Therefore, it is necessary to conduct further research. Literature data indicate that the use in pigs feed suplementation with CLA preparations, can increase the content of these compounds in the meat and also show, that isomer cis-9, trans-11 is accumulated at significantly higher level. However, these changes were accompanied by increased the share of saturated fatty acids at the expense of monounsaturated which is unfavorable for human health. A better way to increase the CLA content in pork meat appears to be the addition of CLA preparation during the production process, because it does not affect the level of saturated fats. Pork and pork meat products enriched in CLA are characterized by low susceptibility to oxidation, which may result from the coupling of double bonds, antioxidantive properties of conjugated linoleic acid and the increased content of saturated fatty acids. The issue of beneficial effects on human health of pork and pork products with a higher content of CLA, requires further studies conducted on humans. Only then these products can be classified as a functional foods.