STRESZCZENIE
Stosowanie tkanin z wykonczeniem antybakteryjnym moze miec znaczenie w ograniczaniu wzrostu bakterii oraz zmniejszaniu ryzyka wystapienia zakazen szpitalnych pochodzacych ze skontaminowanych drobnoustrojami patogennymi tkanin uzywanych w szpitalach. Podstawowym zadaniem tych badan bylo okreslenie dzialania antybakteryjnego tkanin wykonczonych srodkiem chemicznym. Porównano rózne metody badan dzialania bakteriostatycznego i bakteriobójczego tkanin. Badania wykonano w celu wybrania odpowiedniej metody umozliwiajacej przeprowadzenie oceny dzialania bakteriostatycznego i bakteriobójczego zmodyfikowanych tkanin. Materialem do badan byly modyfikowane antybakteryjnie wlókna poliestrowe oraz tkanina bawelniana (100% bawelny) wykonczona srodkiem z grupy czwartorzedowych zasad amoniowych. Próbki tekstyliów modyfikowanych byly porównywane z próbkami wzorcowymi (bez dezynfektanta). Dzialanie bakteriostatyczne badano dwiema odpowiednimi do tego celu metodami: ISO/DIS 20645/2002 oraz AATCC 147/1998. Ocene dzialania bakteriobójczego wykonano metoda ATCC Test Method 100-1998. Badania przeprowadzono z zastosowaniem zalecanych przez te standardy drobnoustrojów: Klebsiella pneumoniae (ATCC 4352), Staphylococcus aureus (ATCC 6538), Escherichia coli (ATCC 11229). Dodatkowo zbadano Pseudomonas aeruginosa (ATCC 9027). W badaniach z zastosowaniem wlókien nie wykazano ich dzialania przeciwbakteryjnego. Przeprowadzano równiez ocene trwalosci dzialania antybakteryjnego tkanin po procesach prania laboratoryjnego. W dwóch metodach jakosciowych stwierdzono dzialanie przeciwbakteryjne tkaniny wobec Klebsiella pneumoniae i Staphylococcus aureus, natomiast wykazano brak efektu antybakteryjnego wobec Escherichia coli oraz Pseudomonas aeruginosa. W badaniach metoda ilosciowa uzyskano ponad 90% redukcje bakterii. Efekt dzialania antybakteryjnego tkaniny sprawdzany metoda jakosciowa ISO/DIS 20645/2002 utrzymywal sie wobec K. pneumonia po 5 cyklach prania laboratoryjnego, a wobec S. aureus – jeszcze po 20 cyklach prania.

ABSTRACT
The application of antimicrobial finishes to textiles can prevent bacterial growth and might reduce the risk of infection resulting from textiles that are contaminated with pathogenic microorganisms in hospitals. The main aim of this study was the determination of the antibacterial activities of chemical treatments applied to textiles. Comparison of testing methods assessing antibacterial efficiency was conducted. These studies were performed in order to select the right methods of evaluating the bactericidal and bacteriostatic activity of antibacterial modified textiles. Antibacterial modified polyester fibres and fabrics made from cotton (100%) applied with quaternary ammonium salts were tested. Textiles treated with bacterial agent were compared with reference samples (not treatment with the disinfectant). The Standards ISO/DIS 20645/2002 and AATCC 147/1998 suitable for assessment of bacteriostatic activity were applied. For assessment of bactericidal activity ATCC Test Method 100-1998 were applied. The bacterial strains recommended by the above standards such as: Klebsiella pneumoniae (ATCC 4352), Staphylococcus aureus (ATCC 6538), Escherichia coli (ATCC 11229) was tested. Additionally Pseudomonas aeruginosa (ATCC 9027) was examined. Tested fibres did not show antibacterial activity. Samples of antibacterial textiles were washed through laboratory laundering cycles. Residual antimicrobial activity was measured after washes. The fabric showed antibacterial activity against K. pneumonia and S. aureus. The examined specimens showed no bacteriostatic activity against E. coli and P. aeruginosa. The results obtained in two applied quality methods were comparable in assessing antibacterial Roczn. PZH 2006, 57, No 2 activity of finishes. Reduction of bacteria in quantitative method was 90 %. In quality method ISO/DIS 20645/2002 effectiveness of the treatment against K. pneumonia was retained up to five laundering cycles and against S. aureus –twenty laundering cycles.