ABSTRACT
Folic acid (folacin, B9) is a vitamin that performs many very important functions in the human body, and its inadequate level - deficiency as well as excess, may contribute to an increased risk of developing many disease processes. The aim of this study was to analyze the available scientific literature on folic acid and its impact on human health. A systematic review of the studies, published until November 2022, was made on the basis of searching bibliographic databases such as: PubMed, Elsevier and Google Scholar. The following keywords and combinations were used: folic acid, folate, folic acid supplementation, folate deficiency. Folic acid, thanks to its high biological activity, has a direct and indirect effect on the metabolism of the human body cells. It plays a very important role, among others in the prevention of neural tube defects and megaloblastic anemia, the proper functioning of the nervous system, as well as reducing the risk of developing certain cancers. Currently, the important role of folic acid in maintaining the proper functioning of the immune system is also emphasized, which is of particular importance both in the prevention and in the situation of SARS-CoV-2 (COVID-19) infection.
The effects of deficiency and excess of vitamin B9 may turn out to be dangerous to health and even life. There is a need for nutritional and health education of the society regarding the importance of folic acid for human health, due to the presence of large deficiencies in the population, which is particularly important for some social groups, such as, for example, women of procreation age, pregnant or breastfeeding, people with a nutrient malabsorption, and people who smoke or abuse alcohol.

STRESZCZENIE
Kwas foliowy (folacyna, B9) to witamina, która pełni wiele bardzo ważnych funkcji w organizmie człowieka, a jej nieodpowiedni poziom – niedobór jak i nadmiar, może przyczynić się do zwiększonego ryzyka rozwoju wielu procesów chorobowych. Celem niniejszej pracy była analiza dostępnej literatury naukowej dotyczącej kwasu foliowego i jego wpływu na zdrowie człowieka.
Systematycznego przeglądu badań, opublikowanych do listopada 2022 r., dokonano na podstawie przeszukiwania bibliograficznych baz danych takich jak: PubMed, Elsevier oraz Google Scholar. Użyto następujących słów kluczowych i ich kombinacji: kwas foliowy, foliany, suplementacja kwasem foliowym, niedobór kwasu foliowego. Kwas foliowy, dzięki swojej wysokiej aktywności biologicznej ma wpływ bezpośredni, jak i pośredni na metabolizm komórek organizmu człowieka. Pełni bardzo ważną rolę m.in. w zapobieganiu powstawania wad cewy nerwowej, niedokrwistości megaloblastycznej, prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego, jak również redukcji ryzyka rozwoju niektórych nowotworów. Obecnie, podkreśla się również istotną rolę kwasu foliowego w utrzymaniu prawidłowego funkcjonowania układu immunologicznego, co ma szczególne znaczenie zarówno w profilaktyce jak i w sytuacji zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Skutki niedoboru, jak i nadmiaru witaminy B9 mogą okazać się niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. Istnieje potrzeba edukacji żywieniowo – zdrowotnej społeczeństwa w zakresie znaczenia kwasu foliowego dla zdrowia człowieka, ze względu na występowanie dużych niedoborów w populacji, co jest szczególnie ważne, dla niektórych grup społecznych takich jak np. kobiety w wieku prokreacyjnym, w ciąży czy też karmiące piersią, osoby z upośledzeniem wchłaniania składników odżywczych oraz osoby palące papierosy lub nadużywające alkohol.