ABSTRACT
Background. Mycotoxins belong to substances harmful to human health. They are found mainly in cereal products and their preparations. In particular, infants and young children who consume cereal products, including porridge and gruel, are exposed to these substances. 
Objective. The aim of the study is to assess the exposure of infants and young children in Poland to micotoxins (ochratoxin A. deoxynivalenol, nivalenol, fumonisins B1 and B1, T-2 and HT-2 toxins) derived from cereal products intended for infants and children.
Material and methods. Samples of products (302) were taken from all over the country in the following three years (2011, 2012 and 2013). HPLC-MS / MS method was used to determine the test compounds.
Results. Using the HPLC-MS / MS method, the assessment of population exposure in Poland to mikototoxins (ochratoxin A, deoxynivalenol, nivalenol, fumonisins B1 and B1, T-2 and HT-2 toxins) derived from cereal products (porridge, gruel) intended for infants and small children. Samples (302) were taken from across the country over the next three years. The exposure values obtained in the average exposure scenario range from 0.2 to 3% compared to the reference toxicological parameters.
Considering that in the case of infants and young children, the tested products constitute a quantitatively significant part of the balanced diet of these consumers, and the remaining groups of foodstuffs, including vegetable products. fruit and meat and dairy products do not contribute significant amounts of mycotoxins to the diet can be accepted. that the level of contamination of cereal products does not pose a significant risk to the health of consumers. In the case of high exposure, it did not exceed 10% of the reference values for deoxynivalenol and the sum of fumonisins B1 and B2. These values were assessed as not relevant for the exposure of infants and young children. In contrast, in the case of zearalenone, the high level of exposure corresponded to 36% of the value of tolerable daily intake (TDI), and for the sum of T-2 and HT-2 toxins, the value of 48% of tolerable daily intake. In both cases, the contribution of pollutants to the diet was significant, but still remained 2-3 times less than the tolerable daily intake. Given, that cereal products are the main source of these contaminants, it can be estimated that exceeding the TDI value in relation to the total diet of infants and young children is unlikely.
Conclusions. The exposure values obtained in the average exposure scenario range from 0.2 to 3% compared to the reference toxicological parameters. In the case of zearalenone, the high level of exposure corresponded to 36% of the TDI value. and for the sum of T-2 and HT-2 toxins, 48% TDI. The contribution of pollutants to the diet in both cases was significant. however, it still remained 2-3 times less than the tolerable daily intake. Considering, that cereal products are the main source of these pollutants can be assessed. that exceeding the TDI value for the total diet of infants and young children is unlikely.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Mikotoksyny należą do substancji szkodliwych dla zdrowia ludzi. Wykazują właściwości mutagenne, kancerogenne, teratogenne i estrogenne. Stwierdzane są głównie w produktach zbożowych i ich przetworach. Na działanie tych substancji narażone są zwłaszcza niemowlęta i małe dzieci, które spożywają produkty zbożowe, w tym kaszki i kleiki.
Cel. Celem pracy jest ocena narażenia niemowląt i małych dzieci w Polsce na mikotoksyny (ochratoksyna A, deoksyniwalenlol, niwalenol, fumonizyny B1 i B1, toksyny T-2 i HT-2) pochodzące z produktów zbożowych przeznaczonych dla niemowląt i dzieci.
Materiał i metody. Próbki produktów (302) były pobrane z terenu całego kraju w ciągu kolejnych trzech lat (2011, 2012 i 2013). Do oznaczania badanych związków stosowano metodę HPLC-MS/MS.
Wyniki. Stosując metodę HPLC-MS/MS oceny narażenia populacji w Polsce na mikokotoksyny (ochratoksyna A, deoksyniwalenlol, niwalenol, fumonizyny B1 i B1, toksyny T-2 i HT-2) pochodzące z produktów zbożowych (kaszki, kleiki) przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci. Próbki (302) były pobrane z terenu całego kraju w ciągu kolejnych trzech lat. Uzyskane wartości narażenia w przypadku scenariusza przeciętnego narażenia wynoszą od 0.2 do 3% w porównaniu z referencyjnymi parametrami toksykometrycznymi. Biorąc pod uwagę, że w przypadku niemowląt i małych dzieci badane produkty stanowi istotną ilościowo część zrównoważonej diety tych konsumentów, a pozostałe grupy środków spożywczych w tym produkty warzywne. owocowe i mięsne oraz nabiał nie wnoszą istotnych udziałów mikotoksyn do diety można przyjąć. że poziom zanieczyszczenia produktów zbożowych nie stanowi istotnego ryzyka dla zdrowia konsumentów. W przypadku wysokiego narażenia nie przekraczało ono poziomu 10% wartości referencyjnych dla deoksyniwalenolu oraz sumy fumonizyn B1 i B2. Wartości te oceniono jako nie mające istotnego znaczenia dla narażenia niemowląt i małych dzieci. Natomiast w przypadku zearalenonu wysoki poziom narażenia odpowiadał 36% wartości tolerowanego dziennego pobrania (TDI), a w przypadku sumy toksyn T-2 i HT-2 wartości 48% tolerowanego dziennego pobrania. W obu przypadkach udział wnoszonego zanieczyszczenia do diety był znaczący, jednak nadal pozostawał 2-3 krotnie mniejszy niż tolerowane dzienne pobranie. Biorąc pod uwagę. że produkty zbożowe są głównym źródłem tych zanieczyszczeń można ocenić, że przekroczenie wartości TDI w odniesieniu do całkowitej diety niemowląt i małych dzieci jest mało prawdopodobne.
Wnioski. Uzyskane wartości narażenia w przypadku scenariusza przeciętnego narażenia wynoszą od 0.2 do 3% w porównaniu z referencyjnymi parametrami toksykometrycznymi. W przypadku zearalenonu wysoki poziom narażenia odpowiadał 36% wartości TDI, a w przypadku sumy toksyn T-2 i HT-2 wartości 48% TDI. Udział wnoszonego zanieczyszczenia do diety w obu przypadkach był znaczący, jednak nadal pozostawał 2-3 krotnie mniejszy niż tolerowane dzienne pobranie. Biorąc pod uwagę, że produkty zbożowe są głównym źródłem tych zanieczyszczeń można ocenić, że przekroczenie wartości TDI w odniesieniu do całkowitej diety niemowląt i małych dzieci jest mało prawdopodobne.