ABSTRACT

Background. Tea and coffee are the potentially rich source of oxalic acid, which can act as a antinutrient. 
Objective. The aim of this study was to determine and evaluate the content of soluble oxalates in teas and coffees available on the Polish market. 
Material and method. The green, red and black teas, and black natural ground and instant coffees were used for preparing the infusions. The manganometric method was used for the determination of the oxalates in the infusions. 
Results. The mean oxalates content in the infusions from 3 g of black teas was 115.68 mg/100cm3 and was higher as compared to red teas (101.91 mg/100cm3) and green teas (87.64 mg/100cm3). Disregarding the variety of analyzed teas, the largest oxalates content was in infusions of pure one-component tea - “Sir Roger” (164.82-174.22 mg/100cm3), while the lowest oxalates content was noted in the tea containing the components from other plants (“Bio-Active” with grapefruit juice – reaching as low level as 39.00 mg/100cm3). Instant coffees contained larger amount of oxalates than natural ground coffees. Irrespective of the kind of the tested coffees, the lowest oxalates content was found in the infusions from the following coffees: Tchibo Exclusive - 19.62 mg/100cm3, Gala ulubiona - 37.32 mg/100cm3, and Maxwell House - 38.40 mg/100cm3, while the highest oxalates content in instant coffee - Nescafe Espiro 51.80 mg/100cm3. 
Conclusions. The results revealed a significant relation between phytochemical composition of analyzed teas and coffees and the level of soluble oxalates in infusions prepared from the tested products.

STRESZCZENIE
 
Wprowadzenie. Herbata i kawa stanowią potencjalnie bogate źródło kwasu szczawiowego, który ma działanie antyodżywcze. 
Cel badań. Celem badań było zbadanie i ocena zawartości rozpuszczalnych szczawianów w naparach z różnych gatunków herbat zielonych, czerwonych i czarnych oraz naturalnych kaw mielonych i rozpuszczalnych dostępnych na polskim rynku. 
Materiał i metoda. Z herbat zielonej, czerwonej i czarnej oraz kaw naturalnych mielonych i rozpuszczalnych przygotowywano napary. Oznaczenia zawartości rozpuszczalnych szczawianów w naparach wykonywano metodą manganometryczną. 
Wyniki. Wykazano, że średnia zawartość szczawianów w naparach uzyskanych z 3,0 gramów herbat czarnych (115,68 mg/100 cm3) jest wyższa, w porównaniu do herbat czerwonych (101,91 mg/100 cm3) i herbat zielonych (87,64 mg/100 cm3). Największą zawartość szczawianów zawierały napary z herbat czystych, jednoskładnikowych - „Sir Roger” (164,82- 174,22 mg/100 cm3), natomiast najmniejszą odnotowano w herbacie z komponentem roślinnym („Bio-Active” z sokiem grejpfrutowym - 39,00 mg/100 cm3). Kawy rozpuszczalne zawierały istotnie większą zawartość szczawianów niż naturalne kawy mielone. Najniższą zawartość szczawianów odnotowano w naparach z kaw: Tchibo Exclusive - 19,62 mg/100 cm3, Gala ulubiona - 37,32 mg/100 cm3 i Maxwell House - 38,40 mg/100 cm3, natomiast najwyższą zawartość w kawie rozpuszczalnej Nescafe Espiro - 51,80 mg/100 cm3. 
Wnioski. Wykazano istotny wpływ składu fitochemicznego badanych próbek herbaty i kawy na zawartość rozpuszczalnych szczawianów w naparach przygotowanych z badanych produktów.