ABSTRACT
Background. Vegetarian diets, by definition, are rich in vegetables and so may have high levels of nitrates, that can elicit both positive or negative effects on the human body. Exposure to nitrates can thus be potentially higher for this population group.
Objective. To estimate dietary nitrates intakes in Polish vegetarians and compare these with the Polish average.
Material and Method. A sample of 86 vegetarians were surveyed via a questionnaire to determine nitrate intake for those adopting a vegetarian diet. Nitrate intakes for the average Pole were obtained from the Central Statistical Office.
Results. The domestic intake of nitrate, per average person, during 2000-2009, ranged from 115.5 to 133.7 mg NaNO3 with a mean of 125 mg NaNO3 of which 35.4% constituted the Acceptable Daily Intake (ADI). For vegetarians, the corresponding levels ranged from 37.3 to 2054.3 mg NaNO3 with a mean intake of 340.1 mg NaNO3 of which 95.8% represented the ADI. This was almost twice more than values obtained from calculating nitrate intakes of a typical 7-day vegetarian menu; 104.5 to 277.6 mg NaNO3 with a mean 175.9 mg NaNO3 with the 49.1% making up the ADI.
Conclusions. The nitrate intakes in the tested vegetarians were 140 to 270% higher than ones for the average Pole, however in both cases the ADI was not exceeded. Nevertheless, the higher intake of nitrates so observed in vegetarians can be hazardous to some from this population group.

STRESZCZENIE

Wprowadzenie. Dieta wegetariańska, bogata w warzywa a przez to w azotany (V) może mieć korzystny jak i niepożądany wpływ na organizm człowieka. Wegetarianie narażeni są na większe pobranie azotanów (V) z dietą ze względu na większy udział w niej warzyw.
Cel. Celem badań było oszacowanie pobrania azotanów (V) przez wegetarian oraz porównanie z pobraniem tych związków przez statystycznego Polaka.
Materiał i metoda. Oszacowanie pobrania azotanów (V) przez wegetarian przeprowadzono metodą ankietową wśród 86 wegetarian oraz na podstawie jadłospisu wegetariańskiego. Oszacowania pobrania tych związków przez statystycznego Polaka dokonano na podstawie danych o spożyciu Głównego Urzędu Statystycznego (GUS).
Wyniki. Pobranie azotanów (V) w gospodarstwach domowych w Polsce w latach 2000-2009 wynosiło od 115,8 mg NaNO3/os do 133,7 mg NaNO3/d/os. Średnie pobranie tych związków wynosiło 125,5 mg NaNO3/d/ os co stanowiło 35,4% akceptowanego dziennego pobrania (ADI). Wielkość dziennego pobrania azotanów (V) wśród ankietowanych wegetarian wynosiła od 37,2 mg NaNO3/os do 2054,3 mg NaNO3/os. Średnie pobranie tych związków wynosiło 340,1 mg NaNO3/d/os (95,8% ADI) i było prawie dwukrotnie wyższe niż pobranie tych związków obliczone na podstawie 7-dniowego jadłospisu wegetariańskiego od 104,5 mg NaNO3/os do 277,6 mg NaNO3/os, wynoszące średnio 175,9 mg NaNO3/d/os (49,5% ADI).
Wnioski. Średnie pobranie azotanów (V) przez wegetarian stanowiło od 140% do 270% wielkości pobrania tych związków z tradycyjną dietą przez statystycznego Polaka. Akceptowane dzienne pobranie tych związków nie zostało przekroczone zarówno przez wegetarian jak w gospodarstwach domowych. Większe pobranie azotanów (V) przez wegetarian w wyniku większego spożycia warzyw może stanowić zagrożenia dla zdrowia niektórych wegetarian.