ABSTRACT
Background: Human milk is the optimal nutrition for newborns and infants during the first period of their life – from birth to 6-th month. It contains a uniquely quantitative and qualitative balanced nutrients profile. Composition of breast milk is dynamic and may vary according to maternal nutritional status.
Objective: The aim of this study was to investigate associations between human milk composition and maternal nutritional status.
Material and methods: One-day milk samples were provided by exclusively breastfeeding mothers (n=40) at the first month of lactation. Protein – total and true, fat, carbohydrate, dry matter and energy content were determined using the Human Milk Analyzer by MIRIS. The anthropometric measurements (current body weight, height) were used to calculate current body mass index (BMI). On this basis, we assessed nutritional status of examined population.
Results: For the majority of women (75%, n=30) currently BMI value was in range of 18.5-24.9 kg/m2, for the rest of women it was ≥ 25 kg/m2. The median macronutrient composition per 100 ml of mature breast milk was 7.0 g for carbohydrate, 1.1 g for protein, 3.5 g for fat, 11.9 for dry matter and energy content was 66.0 kcal. Maternal body mass index was positively related to lipid, dry matter and energy breast milk content (pConclusions: The majority of examined women in the first month of lactation was in normal state of nutrition. For the rest of women BMI values indicated for overweight. Our results confirm correlation between human milk composition and maternal nutritional status, especially in matters of energy value and fat content in human milk.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie: Mleko kobiece jest jedynym optymalnym pokarmem dla noworodków i niemowląt od chwili urodzenia do ukończenia 6 miesiąca życia. Unikalność pokarmu kobiecego wynika z idealnie dobranej ilościowo i jakościowo kompozycji składników. Skład mleka kobiecego jest dynamiczny i może się różnić w zależności od stanu odżywienia kobiety karmiącej.
Cel: Celem badania była analiza zależności między składem mleka kobiecego a stanem odżywienia kobiety karmiącej piersią.
Materiał i metody: Próbki mleka pochodzące z dobowej zbiórki mleka zostały dostarczone przez 40 zdrowych kobiet karmiących dzieci wyłącznie. Badanie prowadzono w pierwszym miesiącu laktacji. W otrzymanym materiale oznaczono zawartość białka całkowitego i białka odżywczego, tłuszczu, węglowodanów, suchej masy oraz wartość energetyczną, używając analizatora składu mleka (HMA MIRIS). Aktualny wskaźnik masy ciała BMI badanej populacji został wyliczony na podstawie dokonanych pomiarów antropometrycznych (masa i wysokość ciała). Na tej podstawie oceniono stan odżywienia matek karmiących piersią uczestniczących w badaniu.
Wyniki: Dla 30 kobiet (75%) BMI mieściło się w zakresie 18.5-24.9 kg/m2, dla pozostałych (25%) przekraczało 25.0 kg/m2. Mediana zawartości makroskładników w mleku kobiecym wynosiła dla białka – 1.1 g/100 ml, dla węglowodanów 7.0 g/100 ml, dla tłuszczu 3.5 g/100 ml, dla suchej masy 11.9 g/100 ml i dla wartości energetycznej 66.0 kcal/100 ml. Wartość wskaźnika BMI dodatnio korelowała z zawartością tłuszczu, suchej masy i wartością energetyczną mleka kobiecego (pWnioski: Większość uczestniczek badania charakteryzowała się prawidłowym stanem odżywienia ocenianym w pierwszym miesiącu po porodzie. U pozostałej części wartości wskaźnika BMI wskazywały na nadmiar masy ciała. Uzyskane wyniki potwierdzają zależność wartości odżywczej mleka kobiecego od stanu odżywienia matki, szczególnie w zakresie wartości energetycznej i zawartości tłuszczu.