ABSTRACT
Background. Metabolic changes caused by hormonal contraception combined with unbalanced diet may pose many threats, and deficiency or excess of nutrients may increase the risk of using such contraceptives.
Objective. The purpose of the survey was to assess the dietary choices of young women using hormonal contraceptives, taking into account their general knowledge about the contraception and its impact on their bodies.
Material and methods. The survey comprised 67 women aged from 18 to 25 years. In of three-day menus (201 daily food rations) of the women under research the content of energy and most of nutritious ingredients wandered away from recommended values in Poland. Each respondent additionally filled in a questionnaire concerning her: anthropometric data, education, place of residence; the type, name and time of taking contraceptives; purpose for using hormonal contraception along with its determinants; duration of use, breaks in contraceptive practice; occurrence of side effects during contraceptive use; stimulants used; physical activity, incidence of diarrhoea and vomiting, and dietary supplements use.
Results. The assessment of nutritional status of young women taking hormonal contraceptives has shown a number of nonconformities. The survey has revealed insufficient energy value of the menus, and incorrect proportions of basic nutrients, from recommended values, what was reflected in insufficient intake of vitamins (A, D, E, C, B1, B3, B6, and folates) and minerals (K, Ca, Mg, Fe). An excessive consumption of proteins, animal-based in particular, and insufficient consumption of lipids and carbohydrates, polysaccharides in particular, what resulted in insufficient consumption of dietary fibre.
Conclusions. Nutritional choices of the respondents were typical to their gender and age, but were not adjusted to the use of hormonal contraceptives. Side effects observed by the respondents, mainly weight gain, may have been a summary result of improper eating behaviors that facilitated accumulation of body fat and water.
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Zachodzące przy stosowaniu antykoncepcji hormonalnej zmiany metaboliczne, w połączeniu ze źle zbilansowaną dietą, mogą nieść ze sobą wiele zagrożeń, a niedobór lub nadmiar składników odżywczych pogłębiać ryzyko stosowania tego rodzaju antykoncepcji.
Cel. Celem pracy była ocena sposobu żywienia oraz stanu odżywienia młodych kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną, z uwzględnieniem poziomu ogólnej wiedzy na temat antykoncepcji i jej wpływu na organizm.
Materiał i metody. W badaniu udział wzięło 67 kobiet w wieku 18-25 lat. Obliczono wartość energetyczną i odżywczą trzydniowych jadłospisów (201 całodziennych racji pokarmowych), porównując je, po uwzględnieniu strat, z normą dla badanej grupy wiekowej, w stosunku do obowiązujących w Polsce zaleceń. Dodatkowo kobiety wypełniały ankietę zawierającą pytania o: wiek, wzrost, masę ciała, wykształcenie, miejsce zamieszkania; rodzaj, nazwę oraz godziny, w których respondentka przyjmuje środek antykoncepcyjny; cele stosowanej antykoncepcji hormonalnej oraz determinanty jej wyboru; długość okresu stosowania i przerwy w stosowaniu antykoncepcji; występowaniu skutków ubocznych w czasie stosowania antykoncepcji; stosowanych używkach (tytoń); aktywność fizyczną, dzienne spożyciu wody, częstość występowania biegunek i wymiotów oraz stosowanie suplementów diety.
Wyniki. Uzyskane wyniki badań dotyczące oceny sposobu żywienia oraz stanu odżywienia badanych kobiet wykazały wiele nieprawidłowości w stosunku do obowiązujących zaleceń [5]. Stwierdzono zbyt niską wartość energetyczną diety oraz niewłaściwe proporcje w spożyciu podstawowych składników odżywczych co znalazło swoje odbicie w niewystarczającym spożyciu witamin (A, D, E, C, B1, B3, B6, folianów) i składników mineralnych (potas, wapń, magnez, żelazo). Stwierdzono nadmierne spożycie białka, szczególnie zwierzęcego oraz niewystarczające lipidów. W ocenianych jadłospisach brakowało także węglowodanów, szczególnie złożonych, niewystarczające było też spożycie błonnika pokarmowego.
Wnioski. Sposób żywienia badanych kobiet był typowy dla płci i wieku, ale nie uwzględniał faktu stosowania przez nie hormonalnej antykoncepcji. Zgłaszane przez kobiety objawy uboczne w postaci przyrostu masy ciała mogły być wynikiem sumy nieprawidłowych zachowań żywieniowych sprzyjających gromadzeniu w organizmie tkanki tłuszczowej i wody.