STRESZCZENIE
Przeprowadzono badania ekspozycji pracowników na pole elektromagnetyczne przy urzadzeniach elektrochirurgicznych (zgodnie z wymaganiami normy PN-T-6580:2002). Ekspozycje oceniono wg kryteriów podanych w krajowych przepisach bezpieczenstwa i higieny pracy. Wykonano równiez pomiary i ocene pradów przeplywajacych przez cialo eksponowanych pracowników wg metodyki i kryteriów okreslonych w normach IEEE i dyrektywie 2004/40/WE. Stwierdzono, ze w otoczeniu urzadzen elektrochirurgicznych zasieg pola elektrycznego, w jakim powinni znajdowac sie jedynie pracownicy obslugujacy zródlo pola moze dochodzic do 70 cm od elektrody czynnej i przewodów zasilajacych, a w przypadku ulozenia przewodów bezposrednio przy ciele pracowników lub dlugotrwalych ekspozycji w ciagu dnia pracy moze wystapic przekroczenie dopuszczalnego w Polsce poziomu ekspozycji zawodowej. Przy maksymalnych natezeniach pola elektrycznego wystepujacych przy elektrodzie (ok. 1000 V/m lub wiecej) natezenie pradu w rece, w której trzymana jest elektroda moze przekraczac wartosc 40 mA, dopuszczalna wg dyrektywy 2004/40/WE dla pradu kontaktowego w konczynach. Ograniczenie ekspozycji chirurga mozna uzyskac poprzez wlasciwe ulozenie kabli zasilajacych elektrody monopolarne lub stosowanie elektrod bipolarnych.
ABSTRACT
The investigation of the occupationa l exposure to electromagnetic fields from electrosurgery devices were done (according to the requirements of Polish Standard PN-T- 06580:2002). The exposure was evaluated following the criteria established by occupational safety and health regulations. The measurements and evaluation of the currents flowing through the exposed workers body were also conducted following the method and criteria published by IEEE standard and European Directive 2004/40/EC. It was found that in the vicinity of electrosurgical devices, the area of electromagnetic fields to which only workers operating the source of field should be exposed can exist up to the distance of 70 cm from the active electrode and supplying cables. In the case when the cables are placed directly on the surgeon body or long duration of the daily exposure the overexposure of workers can appear (referring to Polish regulations). The current flowing through the arm of surgeon keeping the electrode with electric field of the maximum strength (app. 1000 V/m or higher) can exceed permissible value of 40 mA established by the Directive 2004/40/EC for contact current. The reduction of the surgeon exposure can be reached by the proper positioning of the cables supplying monopolar electrode or by the use of bipolar electrode.