STRESZCZENIE
3-Monochloropropano-1,2-diol (3-MCPD) jest zanieczyszczeniem chemicznym zaliczanym do chloropropanoli. 3-MCPD w żywności może powstawać w wyniku procesu jej wytwarzania lub przechowywania. Po raz pierwszy obecność 3-MCPD stwierdzono w hydrolizatach białek roślinnych (HVP) produkowanych z użyciem kwasu solnego i w podwyższonej temperaturze. W badaniach na szczurach udowodniono działanie kancerogenne tego związku, jednakże nie potwierdzono działania genotoksycznego in vivo. Celem badań było oznaczenie zawartości 3-MCPD w produktach spożywczych pochodzących z obrotu i porównanie z dopuszczalnym limitem ustanowionym przepisami UE . Zbadano 99 próbek produktów spożywczych w tym: sosy sojowe, hydrolizat białka sojowego, cukier, zupy w proszku, kostki rosołowe, wyroby piekarskie, chipsy i tłuszcze jadalne. W 15% badanych próbek stwierdzono zawartość 3-MCPD poniżej 10 μg/kg; w 63% poziom 3-MCPD wynosił powyżej 10 μg/kg, w 22% badanych próbek produktów spożywczych nie stwierdzono występowania 3-MCPD. Oznaczenia wykonywano przy zastosowaniu chromatografu gazowego z detektorem mas (GC/MS).  3-Monochloropropane-1,2-diol (3-MCPD) is a contaminant belongs to a group of chemicals called chloropropanols. 3-MCPD can be formed in foods as result of processing or storage condition. At the beginning 3-MCPD was identified as a contaminant of the acid-hydrolysed vegetable protein, which is produced using hydrochloric acid and high temperature. Studies have shown that 3-MCPD is carcinogenic for rats, however genotoxic adverse effect was not observed in vivo. The purpose of this studies was determination of 3-MCPD amounts in retail food products and comparison with the EC legislative limit. 99 samples of foodstuffs was tested: soya sauce, hydrolysed vegetable protein (HVP), sugar, instant soups, stock cubes, bakery products, chips and edible fats. 3-MCPD was detected at levels below 10 μg/kg in 15% of the tested samples, and above 10 μg/kg in 63%. 3-MCPD was not occurred in 22 % of the tested samples. The samples were analysed by gas chromatography-mass spectrometry (GC/MS)

ABSTRACT
3-Monochloropropano-1,2-diol (3-MCPD) jest zanieczyszczeniem chemicznym zaliczanym do chloropropanoli. 3-MCPD w żywności może powstawać w wyniku procesu jej wytwarzania lub przechowywania. Po raz pierwszy obecność 3-MCPD stwierdzono w hydrolizatach białek roślinnych (HVP) produkowanych z użyciem kwasu solnego i w podwyższonej temperaturze. W badaniach na szczurach udowodniono działanie kancerogenne tego związku, jednakże nie potwierdzono działania genotoksycznego in vivo. Celem badań było oznaczenie zawartości 3-MCPD w produktach spożywczych pochodzących z obrotu i porównanie z dopuszczalnym limitem ustanowionym przepisami UE . Zbadano 99 próbek produktów spożywczych w tym: sosy sojowe, hydrolizat białka sojowego, cukier, zupy w proszku, kostki rosołowe, wyroby piekarskie, chipsy i tłuszcze jadalne. W 15% badanych próbek stwierdzono zawartość 3-MCPD poniżej 10 μg/kg; w 63% poziom 3-MCPD wynosił powyżej 10 μg/kg, w 22% badanych próbek produktów spożywczych nie stwierdzono występowania 3-MCPD. Oznaczenia wykonywano przy zastosowaniu chromatografu gazowego z detektorem mas (GC/MS).  3-Monochloropropane-1,2-diol (3-MCPD) is a contaminant belongs to a group of chemicals called chloropropanols. 3-MCPD can be formed in foods as result of processing or storage condition. At the beginning 3-MCPD was identified as a contaminant of the acid-hydrolysed vegetable protein, which is produced using hydrochloric acid and high temperature. Studies have shown that 3-MCPD is carcinogenic for rats, however genotoxic adverse effect was not observed in vivo. The purpose of this studies was determination of 3-MCPD amounts in retail food products and comparison with the EC legislative limit. 99 samples of foodstuffs was tested: soya sauce, hydrolysed vegetable protein (HVP), sugar, instant soups, stock cubes, bakery products, chips and edible fats. 3-MCPD was detected at levels below 10 μg/kg in 15% of the tested samples, and above 10 μg/kg in 63%. 3-MCPD was not occurred in 22 % of the tested samples. The samples were analysed by gas chromatography-mass spectrometry (GC/MS)