ABSTRACT

Background. Selenium belongs to important microelements. Numerous studies have revealed relationships between its deficiency and occurrence of diverse illnesses, but the question of the proper form and dose of Se-supplementation still remains unsolved. 
Objective. In the present study the influence of different selenium compounds on blood morphology and biochemistry as well as on phagocytic capacity of granulocytes and NBT test in rats was investigated. 
Material and methods. Adolescent male Wistar rats were divided into four groups (ten animals each): I – control, received saline; II – received sodium selenite Na2SeO3; III – received selenoorganic compound A of chain structure 4-(o-tolyl-)-selenosemicarbazide of 2-chlorobenzoic acid; IV – received selenoorganic compound B of cyclic structure 3-(2-chlorobenzoylamino-)- 2-(o-tolylimino-)-4-methyl-4-selenazoline. The administration was performed by stomach tube at a dose of 5 x 10-4 mg Se g-1 b.w. once a day for 10 days. 
Results. Selenium compounds treatment decreased haematocrit. Erythrocytes number was unchanged in all groups receiving Se vs. control, whereas leucocytes number was depressed in groups II and IV. Haemoglobin was significantly decreased in group III. White blood count was altered in groups II and III, where all parameters were markedly decreased except for lymphocytes in group III and remained unchanged in group IV. The outcomes regarding selenium effect on biochemistry parameters of blood showed that urea remained unchanged, glucose was statistically decreased in groups II and III, whereas cholesterol was significantly diminished in group II and increased in group III vs. control. Results concerning phagocytosis and NBT test displayed that % of positive cells were decreased in groups II and III, whereas remained unaltered in group IV vs. control. 
Conclusions. As cyclic selenoorganic compound B did not cause many significant changes of the studied parameters it may be suggested that after further researches it could be taken into account as a possible selenium supplement.

STRESZCZENIE

Wprowadzenie. Selen należy do mikropierwiastków o dużym znaczeniu dla organizmu. Badania naukowe wykazały istnienie zależności pomiędzy niedoborem selenu a występowaniem wielu poważnych schorzeń, jednakże kwestia doboru odpowiedniej formy i dawki stosowanej w suplementacji nadal pozostaje nierozwiązana. 
Cel. W przeprowadzonym doświadczeniu badano wpływ podawania różnych związków selenu na morfologię krwi i biochemię krwi oraz zdolności fagocytarne granulocytów i test NBT u szczurów. 
Materiał i metody. Młode szczury samce rasy Wistar podzielono na cztery grupy (po 10 zwierząt): I – kontrola, otrzymywała sól fizjologiczną; II – otrzymywała selenian(IV) sodu Na2SeO3; III – otrzymywała organiczny związek selenu A o budowie łańcuchowej 4-(o-tolilo-)-selenosemikarbazyd kwasu 2-chlorobenzoesowego; IV - otrzymywała organiczny związek selenu B o budowie cyklicznej 3-(2-chlorobenzoiloamino-)-2-(o-toliloimino-)-4-metylo-4-selenazolinę. Związki podawane były sondą dożołądkowo w dawce 5 x 10-4 mg Se g-1 m.c. raz dziennie przez okres 10 dni. 
Wyniki. Podawanie związków selenu obniżyło hematokryt. Liczba erytrocytów we wszystkich grupach pozostała niezmieniona w stosunku do kontroli a liczba leukocytów była zmniejszona w grupach II i IV. Poziom hemoglobiny został obniżony statystycznie w grupie III. Obraz białych elementów morfotycznych w porównaniu do kontroli uległ zmianie w grupach II i III gdzie wszystkie wskaźniki zostały istotnie statystycznie obniżone za wyjątkiem limfocytów w grupie III, natomiast w grupie IV nie zaobserwowano żadnych zmian. Analizując wpływ podawania selenu na parametry biochemiczne krwi stwierdzono, że stężenie mocznika pozostało niezmienione. Stężenie glukozy w przypadku grup II i III uległo istotnemu statystycznie obniżeniu. Stężenie cholesterolu w II grupie było istotnie obniżone a w III podwyższone w porównaniu z kontrolą. Badania fagocytozy i wyniki testu NBT wykazały, że % pozytywnych komórek uległ obniżeniu w grupach II i III w stosunku do grupy kontrolnej i pozostał niezmieniony w grupie IV. 
Wnioski. Ponieważ organiczny związek cykliczny B nie spowodował istotnych statystycznie zmian wielu badanych parametrów można byłoby sugerować, że przeprowadzenie dalszych badań pozwoli rozważyć jego zastosowanie jako suplementu selenu.