STRESZCZENIE
Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) są szeroko rozpowszechnionymi w środowisku zanieczyszczeniami. Znajdują się w powietrzu, glebie, wodzie, w roślinach, a także w żywności. WWA generowane są podczas procesów pirolizy i niecałkowitego spalania materii organicznej, mogą powstawać naturalnie lub w wyniku działalności człowieka. Po dostaniu się do komórek ssaków podlegają metabolicznej aktywacji do wysoce toksycznych reaktywnych pośrednich metabolitów, które mogą nieodwracalnie uszkadzać makrocząsteczki komórkowe (DNA, białka, lipidy). Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne reprezentuję klasę związków toksycznych, które mogą wywoływać różne niebezpieczne efekty in vivo, włączając w to działanie cytotoksyczne, genotoksyczne, immunotoksyczne, teratogenne i karcinogenne, opisane w niniejszym opracowaniu.

ABSTRACT
Polycyclic aromatic hydrocarbons (PAHs) are ubiquitous environmental contaminants. They are found through environment in the air, in the soil, in water, in plants, and also in food. PAHs are formed during pyrolisis and the incomplete combustion of organic materials. PAHs can be man-made or occur naturally. They undergo metabolic activation after entering the mammalian cells to highly toxic reactive metabolite intermediates and can irreversibly damage cellular macromolecules (DNA, proteins, lipids). Polycyclic aromatic hydrocarbons represent a class of toxicological compounds which can create a variety of hazardous effects in vivo, including cytotoxicity, genotoxicity, immunotoxicity, teratogenicity and carcinogenesis described in present paper.