STRESZCZENIE
Spożycie cholesterolu z żywnością w diecie krajów zachodnich osiąga wartości nawet 400 mg dziennie, podczas gdy w rekomendacjach zaleca się, aby ilość ta nie przekraczała 300 mg dziennie, a u osób z chorobami układu krążenia 200 mg dziennie. Działanie obniżające poziom cholesterolu we krwi, przez fitosterole znane jest od 50 lat. Zdolność ta związana jest z mechanizmem hamowania jego wchłaniania w przewodzie pokarmowym. Drugi z możliwych mechanizmów związany jest ze zwrotnym transportem cholesterolu z enterocytów do przewodu pokarmowego z wykorzystaniem białek transportujących ABC. Wyżej opisane mechanizmy działania fitosteroli są odmienne od mechanizmu działania statyn, powszechnie stosowanych w terapii hipercholesterolemii. Stwarza to możliwość stosowania fitosteroli i statyn łącznie w obniżaniu zbyt wysokich poziomów cholesterolu we krwi. Dzięki temu osoby już przyjmujące statyny u których nie uzyskano wartości referencyjnych cholesterolu całkowitego i cholesterolu LDL mogą poprzez włącznie do diety fitosteroli uzyskać ich dodatkowe obniżenie.

ABSTRACT
Daily cholesterol consumption in western countries reaches as much as 400 mg. According to the health recommendations the daily intake should not exceed 300mg and in the case of people with cardio-vascular disease it should be less than 200 mg. For 50 years it is known that phytosterols can decrease the level of cholesterol in blood. One of the mechanisms is based on the fact that phytosterols stop absorption of cholesterol in digestive tract, which results in the decrease of the concentration of cholesterol in blood. The second mechanism is based on the fact that cholesterol is pumped back out of enterocytes into the lumen of small intestine by ABC transporter and phytosterols increase this process. The above mentioned mechanisms are different than the way statins can lower cholesterol level and they are commonly used as hipocholesterolemic medicine. Because different mechanisms are implemented both statins and fitosterols can be used in therapy of hipercholeserolemia. The people taking statins who still have increased level of total cholesterol and LDL-cholesterol in blood can include phytosterols in their diet what can lead to the decrease of its level.