STRESZCZENIE
Zbadano wpływ narażenia samców myszy na różne dawki winblastyny (VBL) oraz na skojarzone działanie promieniowania X i winblastyny na ilość i jakość ich gamet, na płodność oraz na występowanie zgonów wewnątrzmacicznych i wad wrodzonych u ich potomstwa. VBL oraz skojarzone działanie promieniowania X i VBL powodowało zmniejszenie ciężaru jąder oraz liczby plemników, a także zwiększenie odsetka plemników o nienaturalnej budowie morfologicznej. Działanie VBL oraz skojarzone działanie obu czynników powoduje zwiększenie częstości występowania pojedynczoniciowych pęknięć DNA w męskich komórkach rozrodczych. Największa dawka VBL powodowała obniżenie odsetka ciężarnych samic, zmniejszenie liczby żywych płodów oraz indukcję DML po ekspozycji niektórych stadiów rozwojowych męskich komórek rozrodczych. Po skojarzonym działaniu małych dawek promieniowania X i winblastyny stwierdzono jedynie podwyższenie częstości występowania martwych płodów. Zarówno po narażeniu samców na VBL, jak i na skojarzone działanie małych dawek obu czynników nie obserwowano zwiększonej częstości występowania wad wrodzonych u potomstwa.
ABSTRACT
The effects of male mice to vinblastine (VBL) and combined X-rays-vinblastine treatments on the sperm quantity and quality, fertility and induction of fetal deaths and congenital malformations in the offspring were investigated. VBL and combined X-rays-VBL exposure caused decrease in testes weight and sperm count as well as increased percent of abnormal spermatozoa. Both vinblastine and X-rays-vinblastine combination induced increase in frequency of DNA single strand breaks in germ cells. The highest dose of VBL induced decrease of percent of pregnant females, decrease of live fetuses and induction of dominant lethal mutations after exposure some stages of spermatogenesis. Combined exposure to low doses of X-rays and vinblastine enhanced the frequency of dead implants. After exposure to VBL on its own as well as to combination of low doses of both agents increase in the frequency of congenital malformations was not observed.