ABSTRACT
Background. A study reveals – against to common beliefs –less support between rural area residents in comparison to town-dwellers and significantly higher support for healthy, not for poor health research participants.
Objectives. The aim of our paper was comparing support from spouse/partner, relatives, friends and strangers among people with good and ill physical health. A next purpose was to find differences of social support and experience of social undermining in urban and rural residential settings.
Material and methods. The study “Epidemiology of Mental Disorders and Access to Mental Health Care, EZOP – Poland” was carried out on random sample of 24 000 of Poland residents and a 50,4% response rate, 10 081 computerassisted personal interviews. Of those respondents, 4 000 constituted a sub-sample asked to complete the social networks and support section of the questionnaire. Data were analyzed by age, gender, residential setting and marital status for statistically significant differences in the percentage of functional and structural social support being reported, using the chi-squared test with a significance level of 0.05 used to reject the null hypothesis (H0 = lack of relationship between variables).
Results. A majority of respondents maintain that in difficult life situations, family and a close network of friends and acquaintances make it possible to openly discuss problems and obtain help. However, respondents who rate their health as “poor” or “very poor” significantly less often than healthy individuals experience support coming from their relatives, friends, or strangers.
In comparison to urban areas, the extent of social support in rural areas is significantly limited. The rural setting offers less support and even less opportunities for interaction with relatives, friends, acquaintances and strangers. Negative social factors– low levels of trust, isolation from friends and family, lack of a social life, lack of a helpful neighborhood – are conditions significantly more often found in the countryside than in urban areas.
Conclusions. Results obtained from the EZOP study shows that amount of social support received is higher in urban areas and among those who enjoy better physical health.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Praca odkrywa niezgodną z powszechnymi przekonaniami prawdę, że wieś jest mniej przyjaznym środowiskiem dla swoich mieszkańców niż miasto, a chorzy ludzie, najbardziej potrzebujący wsparcia, otrzymują go znacząco mniej niż zdrowi.
Cel. Celem niniejszej pracy jest porównanie wsparcia, jakie uzyskują osoby w dobrym i złym stanie zdrowia ze strony współmałżonka (partnera), rodziny, przyjaciół i obcych. Kolejnym celem jest ocena różnicy w uzyskiwanym wsparciu, a także przejawach zaprzeczenia wsparcia przez mieszkańców miast i wsi.
Materiał i metody. Badanie „Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostęp do psychiatrycznej opieki zdrowotnej – EZOP Polska” zostało zrealizowane na próbie losowej 24 tysięcy mieszkańców Polski. Przy 50,4% poziomie realizacji wywiadów przeprowadzono 10 081 wywiadów indywidualnych wspomaganych komputerowo. Następnie wyodrębniono 4 000 respondentów, którzy odpowiedzieli na pytania o relacje społeczne i wsparcie społeczne. W analizie uwzględniono podział według wieku, płci, środowiska zamieszkania i stanu cywilnego. Ustalono istotne statystycznie różnice w uzyskiwanym wsparciu strukturalnym i funkcjonalnym przy zastosowaniu testu chi-kwadrat, zakładając poziom ufności 0,05 do odrzucenia hipotezy zerowej (H0 = brak związku między zmiennymi).
Wyniki. Większość respondentów utrzymuje, że rodzina oraz krąg bliskich przyjaciół i znajomych - w trudnych sytuacjach życiowych - stwarza warunki do otwartego omówienia problemu i otrzymania pomocy. Niemniej respondenci, którzy oceniają swoje zdrowie jako „złe” i „bardzo złe” istotnie rzadziej doświadczają wsparcia, niż osoby zdrowe. Zakres wsparcia społecznego na terenach wiejskich jest znacząco ograniczony w porównaniu ze wsparciem wśród mieszkańców miast. W środowisku wiejskim stwierdzamy mniej wsparcia, a nawet mniej możliwości spotkania z członkami rodziny, przyjaciółmi, znajomymi lub obcymi. Również na wsi istotnie częściej niż na terenach zurbanizowanych obserwujemy działanie takich negatywnych czynników jak niski poziom zaufania społecznego, izolację wobec rodziny i przyjaciół, brak życia towarzyskiego, oraz brak pomocnego sąsiedztwa.
Wnioski. Wyniki badania EZOP wskazują, że zakres otrzymywanego wsparcia społecznego jest istotnie wyższy w środowiskach miejskich, oraz wśród osób cieszących się lepszym zdrowiem fizycznym.