ABSTRACT

Background. After several years of experience with guiding of an original program on health-promoting nutritional
education for women during menopause, which by inducing changes in nutritional behaviour resulted in many
favorable health promoting effects, on request of the students of the Association of Third Age University, an original
educational program “Comprehensive stimulation of senior citizens to activity” was developed out and implemented.
Objective. The objective of this study was to assess the effectiveness of four-month nutritional education and adjustments
in diets of women aged 60-85, on the basis of the measurements of the selected lipid parameters in their blood tests.
Material and methods. This research project was joined by 37 female subjects aged 60-85, who are the members
of the University of the Third Age in Szczecin, and whose average BMI was 31.7 kg/m2. Before the nutritional
education commenced and after it was completed, the female subjects’ nutritional status was assessed (BMI, WC,
WHR, WHtR) and the energy and nutritional value of their diets was examined based on the subjects’ regular journalkeeping.
Keys’ atherogenic score in their diets were also computed.
Results. The applied nutritional education led to changes in the energy and nutritional value of the female subjects’
diets, which specifically improved their anthropometric parameters and the resulting BMI, WC and WHtR parameters.
This fact was also reflected in a substantial decrease of the glucose level and a substantial increase of HDL-C level in the
blood of the examined female subjects, as well as in the improvements in the assessed parameters TC/HDL-C, LDL-C/
HDL-C, TG/HDL-C.
Conclusions. The analysis of the results allows to confirm, that the four-month nutritional education of elderly
women resulted in changes of their erroneous dietary habits and an improvement in their nutrition.

STRESZCZENIE

Wprowadzenie. Prowadząc od wielu lat autorski program prozdrowotnej edukacji żywieniowej dla kobiet w okresie
menopauzalnym, która poprzez zmiany w zachowaniach żywieniowych powodowała wiele korzystnych i tym
samym prozdrowotnych efektów, na prośbę słuchaczek Stowarzyszenia Uniwersytetu Trzeciego Wieku, opracowano
i zrealizowano autorski program edukacyjny pt.” Wszechstronna aktywizacja seniorów”.
Cel. Celem pracy była ocena skuteczności czteromiesięcznej edukacji żywieniowej i zmian zachowań żywieniowych
kobiet w wieku 60-85 lat na zmiany profilu lipidowego krwi w oparciu o wybrane wskaźniki lipidowe.
Materiał i metody. W badaniach udział wzięło 37 kobiet słuchaczek szczecińskiego Stowarzyszenia Uniwersytetu Trzeciego
Wieku, w wieku 60-85 lat, o średniej wartości BMI 31,7 kg/m2. Przed rozpoczęciem i po zakończeniu szkolenia dokonano
oceny stanu odżywienia kobiet (BMI, WC, WHR, WHtR) oraz oceny wartości energetycznej i odżywczej jadłospisów uzyskanych
metodą bieżącego notowania. Obliczono również wskaźnik aterogenności diety Keys’a. Na podstawie wyników
stężenia glukozy oraz parametrów gospodarki lipidowej (TG, TC, LDL-C, HDL-C) w surowicy krwi badanych kobiet wyliczono
i zinterpretowano wybrane wskaźniki lipidowe (TC/HDL-C, LDL-C/HDL-C, TG/HDL-C oraz HDL-C/TC).
Wyniki. Stwierdzono, że przeprowadzona edukacja żywieniowa miała wpływ na zmiany wartości energetycznej
i odżywczej diet kobiet, co indywidualnie przyczyniło się do poprawy cech antropometrycznych i wyliczonych na
ich podstawie wartości wskaźników BMI, WC i WHtR. Znalazło też odzwierciedlenie w istotnym spadku stężenia
glukozy i istotnym wzroście stężenia frakcji HDL-C w krwi badanych kobiet oraz w korzystnych zmianach wartości
wyliczonych wskaźników TC/HDL-C, LDL-C/HDL-C, TG/HDL-C.
Wnioski. Analiza uzyskanych wyników pozwoliła na stwierdzenie, że 4-miesięczna edukacja żywieniowa starszych
kobiet spowodowała zmiany ich nieprawidłowych zachowań żywieniowych oraz poprawę sposobu żywienia.