ABSTRACT
Background. Wealthy countries have observed in recent decades a fast-growing number of prostate patients, who require treatment and long-term cancer care. This trend seems to be connected with some demographic changes such as aging societies, better access to diagnostic methods with high sensitivity as well as large-scale secondary prevention (prostate cancer screening at early stage before clinical manifestation). Secondary prevention is becoming more accessible and widely applied. The expected effect of prevention is to improve overall survival while the mortality trend is decreasing.
The prevention success requires highly effective healthcare system that must manage additional burden which is a consequence of the need to provide optimal treatment and healthcare in a big group of cancer patients diagnosed in effective prevention programms. According to the National Cancer Registry (NCR) the number of incidence from year 1980 – 1731 cases rose in year 2013 to 12 162 cases. Apart from incidence and mortality rates, the 5-year survival is a significant factor for the assessment of a population healthcare and healthcare system efficiency. The prognosis related to prostate incidence is 22 344 men in year 2025 in comparison to 12 162 in year 2013 – that would be a double rise in incidence. CONCORD-2 results (years 1995-2009) showed, among the others, that cancer curability for some cancers, including prostate cancer improved. In year 2018 the results of CONCORD-3 were published (years 2000-2014) showing a rising trend in improvement in prostate cancer curability in Poland
Objective. The objective was to analyse the 5-year survival in prostate cancer patients in Poland, and in each of 16 voivodships, with the focus on changes in years 2000 – 2014 in comparison to European trends.
Material and Methods. The analysis was based on the 5-year net survival (estimated in CONCORD-3) in prostate cancer patients diagnosed in Poland (NCR national data) and in all Polish voivodships.
The 5-year survival of prostate cancer patients and its changes in years 2000 – 2014 compared between 16 voivodships, Poland in total and 28 European countries.
Results. In Poland in years 2010 – 2014 the 5-year survival in prostate cancer patients was 78.1%, and compared to years 2000 – 2004 rose by 9.3 percentage points. Despite a systematic improvement in survival the differences between individual voivodships in Poland remained. In 6 voivodships the survival was higher than average for Poland and ranged from 80 to 82%. The lowest survival was in Opolskie voivodship – 72.3%. On a European scale, the curability of prostate cancer at that time was over 90% (9 countries), while Poland was among 5 countries whose total survival rate was less than 80% (from 72.3% - Opolskie voivodship to 83.6% –- Pomeranian voivodship).
Conclusions. The 5-year survival in prostate cancer patients in years 2010 – 2014 in Poland was significantly lower in comparison to Western Europe countries, and favourable trends on a regional level in Poland were too slow to overcome high differentiation in Europe. It is expected that changing the structure and organisation of cancer care in Poland into a modern National Oncology Network Comprehensive Cancer Care Network, together with the use of the experiences from European projects, including iPAAC and better financing will contribute to improvement in prostate cancer treatment in Poland.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Wskutek starzenia się społeczeństwa, a także w wyniku postępu medycyny i wprowadzenia na szeroką skalę programów profilaktycznych liczba chorych na choroby nowotworowe wymagających leczenia i opieki w ostatnich latach szybko wzrasta – wykrywane jest więcej zmian nowotworowych o wczesnym stopniu zaawansowania wymagających dalszej diagnostyki. Profilaktyka wtórna staje się coraz łatwiej dostępna i szeroko stosowana. Oczekiwanym efektem profilaktyki jest poprawa przeżyć ogółem przy równoczesnym obniżającym się trendzie umieralności. Niezbędnym warunkiem sukcesu profilaktyki jest wysoka sprawność systemu lecznictwa, który musi podołać dodatkowemu obciążeniu wynikającemu z potrzeby zapewnienia optymalnego leczenia i opieki dużej grupie chorych z rakiem wykrytym w skutecznych działaniach profilaktycznych. Prognozy Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN) dotyczące zachorowań na raka prostaty przewidują, ż e w roku 2025 roku zachoruje 2 2 344 mężczyzn ; w porównaniu do 12 162 w roku 2013 – byłby to prawie dwukrotny wzrost zachorowań. Oprócz zachorowalności i umieralności istotnym elementem oceny stanu zdrowia społeczeństwa oraz skuteczności systemu opieki zdrowotnej jest wskaźnik 5-letnich przeżyć. Wyniki CONCORD-2 (obejmujące lata 1995 – 2009) wykazały m.in., że w Polsce wyleczalność na niektóre nowotwory, w tym i na raka gruczołu krokowego poprawiła się. W 2018 roku zostały opublikowane wyniki trzeciej edycji projektu, obejmujące lata 2000 – 2014, które wskazują na utrzymywanie się trendu poprawy wyleczalności nowotworu gruczołu krokowego w Polsce.
Cel. Analiza wskaźnika 5-letnich przeżyć chorych na raka gruczołu krokowego w latach 2000 – 2014 w Polsce, w tym w 16 województwach, ze szczególnym uwzględnieniem zmian na tle trendów w krajach europejskich.
Materiał i metody. Badania oparto o wartości wskaźnika 5-letnich przeżyć (net survival) obliczone w projekcie CONCORD -3 oraz dane krajowe z Krajowego Rejestru Nowotworów (KRN). Wskaźnik 5-letnich przeżyć chorych na raka gruczołu krokowego a także jego zmiany, w latach 2000-2014, porównano między 16 województwami oraz w Polsce ogółem ze wskaźnikami 5-letnich przeżyć z 28 krajów europejskich.
Wyniki. W Polsce ogółem w latach 2010 – 2014 wskaźnik 5-letnich przeżyć chorych na raka prostaty wynosił 78.1% i w porównaniu do lat 2000 – 2004 jego wartość wzrosła o 9.3 pkt%. Pomimo systematycznej poprawy przeżyć utrzymywało się zróżnicowanie pomiędzy województwami w Polsce. W sześciu województwach wartość wskaźnika była wyższa niż w Polsce ogółem i wynosiła od 80 do 82%. Najniższe przeżycia były w woj. opolskim: 72.3%. W skali Europy wyleczalność raka gruczołu krokowego w tym okresie sięgała ponad 90% (9 krajów) natomiast Polska była wśród 5 krajów, których przeżycia ogółem były niższe niż 80% (od 72.3% - woj. opolskie do 83.6% - woj. pomorskie).
Wnioski. W Polsce wskaźnik 5-letnich przeżyć chorych na raka gruczołu krokowego w latach 2010 – 2014 był znacząco niższy w porównaniu z krajami Europy Zachodniej, a korzystne trendy na poziomie regionalnym w Polsce były zbyt wolne aby zniwelować znaczące zróżnicowanie w Europie. Oczekuje się, że przekształcenie struktury i organizacji lecznictwa onkologicznego w Polsce w nowoczesną Krajową Sieć Onkologiczną Szpitali, z wykorzystaniem doświadczeń z projektów europejskich, w tym iPAAC, wraz z wyższym poziomem finansowania przyczynią się do poprawy wyleczalności raka prostaty w Polsce.