ABSTRACT

Background. Vegetables constitute a vital part of the human diet, being the main source of minerals, vitamins, dietary fibre and phytochemicals. They however, also contain nitrates and nitrites, which adversely affect human health.
Objective. To determine nitrate and nitrite content in selected vegetables purchased at supermarket chains in Siedlce and to assess their impact on consumer health.
Material and methods. Vegetable samples were purchased from local supermarkets in Siedlce, town situated in the Mazovian  province (Voivodeship) of Poland. These consisted of 116 samples of nine vegetables types including butterhead and iceberg lettuce, beetroot, white cabbage, carrot, cucumber, radish, tomato and potato collected between April and September 2011. Concentrations of nitrate and nitrite were determined by standard colorimetric methods used in Poland, with results expressed as mg per kg fresh weight of vegetables.
Results. Nitrate concentrations varied between 10 mg∙kg-1 to 4800 mg∙kg-1. The highest mean nitrate concentrations were found in radishes (2132 mg∙kg-1), butterhead lettuce (1725 mg∙kg-1), beetroots (1306 mg∙kg-1) and iceberg lettuce (890 mg∙kg-1), whereas the lowest were found in cucumber (32 mg∙kg-1) and tomato (35 mg∙kg-1). Nitrite levels were also variable;  the highest concentrations measured were in beetroot (mean 9.19 mg∙kg-1) whilst much smaller amounts were present in carrot, cucumbers, iceberg lettuce, white cabbage, tomatoes and potatoes. The daily adult consumption of 100 g amounts  of the studied vegetables were found not exceed the ADI for both nitrates and nitrites.
Conclusions. Findings indicated the need for monitoring nitrate and nitrite content in radishes, butterhead lettuce and beetroot due to consumer health concerns.

 

STRESZCZENIE

Wprowadzenie. Warzywa zajmują ważne miejsce w diecie człowieka, ponieważ są głównym źródłem minerałów, witamin, błonnika pokarmowego i substancji fitochemicznych. Warzywa są także źródłem azotanów(V) i azotanów(III), które mogą wpływać negatywnie na zdrowie człowieka. 
Cel. Celem badań było określenie zawartości azotanów(V) i azotanów(III) w wybranych warzywach zakupionych w sieci handlowej na terenie Siedlec.  
Materiał i metody. Warzywa zakupiono w lokalnych supermarketach w Siedlcach (woj. Mazowieckie). Przebadano 116 próbek dziewięciu gatunków warzyw takich jak: sałata masłowa i lodowa, burak ćwikłowy, kapusta biała głowiasta, marchew, ogórek, rzodkiewka, pomidor i ziemniak w okresie od kwietnia do września 2011 roku. Azotany(V) i azotany(III) w warzywach oznaczono metodą kolorymetryczną zgodnie z Polską Normą. Wyniki podano w mg∙kg-1 świeżej masy warzyw.
Wyniki. Zawartość azotanów(V) w badanych warzywach wahała się od 10 mg∙kg-1 do 4800 mg∙kg-1. Największą średnią zawartość azotanów(V) stwierdzono w rzodkiewce (2132 mg∙kg-1) i w sałacie masłowej (1725 mg∙kg-1) . Znaczne ilości azotanów odnotowano także w buraku ćwikłowym (1306 mg∙kg-1) i w sałacie lodowej (890 mg∙kg-1) . Najmniejszą średnią zawartość azotanów(V) stwierdzono w ogórkach (32 mg∙kg-1) oraz w pomidorach (35 mg∙kg-1) . Zawartość azotanów (III) w badanych warzywach była zróżnicowana. Największą zawartość azotanów(III) odnotowano w buraku ćwikłowym (średnio 9.19 mg∙kg-1), a znacznie mniejsze w marchwi, ogórkach, sałacie lodowej, kapuście głowiastej białej, pomidorach i ziemniakach. Spożycie po 100 g dziennie badanych warzyw przez osobę dorosłą dostarcza azotany(V) i azotany(III) w ilości nieprzekraczającej wartość ADI.
Wnioski. Otrzymane wyniki wskazują na potrzebę monitoringu zawartości azotanów(V) i azotanów(III) w rzodkiewce, sałacie masłowej i buraku ćwikłowym w trosce o ochronę zdrowia konsumenta.