STRESZCZENIE
Nanocząstki to obiekty, których co najmniej jeden z wymiarów nie przekracza 100 nm. Istnieją one w przyrodzie lub mogą być wytwarzane w wyniku ludzkiej działalności, w sposób zamierzony lub niezamierzony. Nanotechnologia to ogólna nazwa całego zestawu technik i sposobów tworzenia struktur o rozmiarach nanometrycznych. Obecnie materiały w skali nano znajdują zastosowanie w wielu dziedzinach, począwszy od elektroniki, poprzez medycynę, kosmetologię, na motoryzacji i budownictwie kończąc. W zależności od zastosowania nanocząstek możemy mieć do czynienia z czterema drogami narażenia: oddechową, pokarmową, pozajelitową i przez skórę. Nanocząstki charakteryzuje większe pole powierzchni aktywnej na jednostkę masy w porównaniu do większych cząstek. Wraz ze wzrostem powierzchni, może wzrastać potencjalne oddziaływanie na zdrowie. Toksyczność nanocząstek zależy od wielu czynników. Do najważniejszych należą: rozmiar, kształt, skład chemiczny, rozpuszczalność, pole powierzchni i ładunek powierzchniowy. Ocena ryzyka dotycząca ludzkiego zdrowia powinna zostać zintegrowana na wszystkich etapach cyklu żywotności nanomateriału, począwszy od momentu powstania koncepcji, poprzez badania i rozwój, produkcję, dystrybucję, użycie aż do usunięcia lub recyklingu.

ABSTRACT

Nanoparticles are the objects with at least one demension smaller than 100 nm. Nanoparticles exist in nature or can be produced by human activities, intentionally or unintentionally. Nanotechnology is an emerging science involving manipulation of matter at nanometer scale. Nanoparticles find numerous applications in many fields, starting with electronics, throught medicine, cosmetology, and ending with automotive industry and construction industry. Depending on the use of nanoparticles, the routes of exposure may be inhalation, dermal, oral or parenteral. Nanoparticles have a greater active surface area per unit mass than larger particles. Together with an increase of surface area, toxicity and potential health effects may also increase. Toxicity of nanoparticles depend on many factors, for example: size, shape, chemical composition, solubility, surface area and surface charge. Risk assessment related to human health, should be integrated at all stages of the life cycle of the nanotechnology, starting at the point of conception and including research and development, manufacturing, distribution, use and disposal or recycling.