STRESZCZENIE
Celem artykułu jest zbadanie związku między depresją i nadwagą wśród młodzieży mieszkającej na terenach podmiejskich oraz sprawdzenie, w jakim stopniu akceptacja wyglądu ciała może być czynnikiem pośredniczącym. Badania przeprowadzono na próbie 322 uczniów (dziewczęta – 51,2%, chłopcy – 48,8%) w wieku 16 – 19 lat uczęszczających do dwóch szkół ponadgimnazjalnych w Radzyminie. Nadwagę mierzono skalą masy ciała Body Mass Index (BMI) i zgodnie z zaleceniami WHO przyjęto następujące kategorie: BMI < 20 niedobór wagi, 20 < BMI < 25 – waga w normie, BMI > 25 – nadwaga lub otyłość. Pytanie dotyczące akceptacji wyglądu ciała zawierało cztery możliwości odpowiedzi: jestem w sam raz / nie ważę odpowiednio, ale akceptuję siebie / nie akceptuję siebie, jestem za chudy(a) / nie akceptuję siebie, jestem za gruby(a). Poziom depresji mierzono skalą depresji Becka (BDI – Beck Depression Inventory). Wbrew oczekiwaniom nasze badania wykazały związek między depresją i nadwagą jedynie w przypadku chłopców. Z kolei dziewczęta – zgodnie z oczekiwaniami – niżej akceptowały wygląd swojego ciała niż chłopcy. Ponadto znaczny odsetek dziewcząt, których masa ciała mieściła się w normie, a nawet tych, u których występował niedobór wagi, postrzegał siebie jako grube. Istnienie związku pomiędzy akceptacją wyglądu ciała a depresją stwierdzono jedynie w przypadku dziewcząt. Nasze badania wskazują na to, że brak akceptacji własnego ciała, zwłaszcza przez dziewczęta, w większym stopniu powoduje pojawienie się depresji niż rzeczywista nadwaga.
ABSTRACT
The aim of the article is to explore the association between depression and overweight among adolescents living in suburban areas and to verify to what extend the acceptance of body image may be a mediating factor. The study was conducted on the sample of 322 students (girls – 51.2%, boys – 48.8%) aged 16 – 19 years attending two senior high schools in Radzymin. Overweight was measured by Body Mass Index (BMI) and according to WHO recommendations the following categories were established: BMI < 20 – underweight, 20 < BMI < 25 – normal weight, BMI > 25 – overweight or obese. A question about the acceptance of body image contained four possible answers: I’m okay / I do not weight properly, but I accept myself / I do not accept myself, I’m too thin / I do not accept myself, I’m to thick. Beck Depression Inventory (BDI) was used for measure the level of depression. Unexpectedly, our investigations found association between depression and overweight only for boys. In turn, the girls, as expected, lower accepted their body image than boys. Moreover, a considerable percents of girls whose weight was normal, and even those with underweight, perceived themselves as thick. The association between acceptance of body image and depression was confirmed only for girls. Our study suggests that the lack of acceptance of body image, especially by girls, to greater extend causes the appearance of depression than real overweight.