ABSTRACT
 
Background. Balanced meals eaten by toddlers at nursery school play an important nutritional role in satisfying a child’s daily demand for energy and nutrients as well in preventing any dietary deficiencies or excesses from occurring.
Objective. To evaluate the energy and nutritional value of children’s diets at nursery schools in Lodz,Poland.
Materials and methods. Analyses were performed at 30 nursery schools throughout the Lodz city municipality on the basis of 10 day menus and food inventory reports. Results were calculated using the ‘Dieta 5.0’ computer programme according to the database at the Warsaw Institute for Food and Nutrition. These were related to nutritional standards for children aged 1-3 years.
Results. On average, dietary calorific values exceeded those of current nutritional recommendations, where protein was found to be 3 times higher than current standards although falling within the range of reference values. Dietary fat intake was found to be rather low, with a high content of saturated fat coupled with low intakes of polyunsaturated fatty acids. Dietary carbohydrates agreed with recommended limits however these were exceeded by the mean sucrose intake. Significant deficiencies were most noted in vitamin D and iodine intake and additionally vitamin E and iron intakes were also low. However, intakes of sodium, phosphorus, magnesium, zinc, vitamin A, B2, B6 and B12 were above the recommended values. 
Conclusions. The diets surveyed in nursery schools need to be better balanced to comply with current standards and dietary guidelines.

STRESZCZENIE
 
Wprowadzenie. Żywienie w żłobku, zapewniając dzieciom większość posiłków w ciągu dnia, odgrywa istotną rolę w dobowym pokryciu zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze, a także w zapobieganiu występowania niedoborów czy nadmiarów żywieniowych. 
Cel. Celem pracy była analiza i ocena wartości energetycznej i odżywczej racji pokarmowych dzieci uczęszczających do łódzkich żłobków, z uwzględnieniem sezonów żywieniowych. 
Materiał i metody. Badania zawartości energii i składników odżywczych w racjach pokarmowych dzieci przeprowadzono w 30 żłobkach Miejskiego Zespołu Żłobków w Łodzi, na podstawie analizy dekadowych jadłospisów i raportów magazynowych. Do obliczeń wykorzystano program komputerowy Dieta 5.0 z bazą danych Instytutu Żywności i Żywienia. Uzyskane wyniki odniesiono do aktualnych zalecanych norm żywienia dla dzieci w wielu 1-3 lat. 
Wyniki. Średnia wartość energetyczna racji pokarmowych była zawyżona w stosunku do zaleceń. Zawartość białka 3-krotnie przekraczała normy, ale mieściła się w zakresie wartości referencyjnych. Stwierdzono zbyt niską podaż tłuszczu z dietą, wysoką zawartość kwasów tłuszczowych nasyconych przy zbyt niskiej podaży kwasów wielonienasyconych. Zawartość węglowodanów przyswajalnych była zgodna z zaleceniami, ale średnia podaż sacharozy przekraczała wartości rekomendowane. Najbardziej deficytowa była podaż witaminy D i jodu, badane racje pokarmowe zawierały również za mało witaminy E i żelaza. Zawartość potasu, wapnia, witaminy C, B1, PP i kwasu foliowego w badanych racjach pokarmowych była zgodna z normą żywieniową. Podaż sodu, fosforu, magnezu, cynku, witaminy A, B2, B6 i B12 znacznie przewyższała zalecane wartości. 
Wnioski. Racje pokarmowe dzieci w badanych żłobkach wymagają lepszego zbilansowania w stosunku do aktualnych norm i zaleceń żywieniowych