ABSTRACT
Background. The transformation period in Poland is associated with a set of factors seen as ‘socio-economic stress’, which unfavourably influenced cancer treatment and slowed down the progress of the Polish cancer care in the 90’s. These outcomes in many aspects of cancer care may be experienced till today. The results of the international EUROCARE and CONCORD studies based on European data prove evidence that there is a substantial potential for improvement of low 5-year survival rates in Poland. Since high survivals are related to notably efficient health care system, therefore, to improve organization and treatment methods seems to be one of the most important directions of change in the Polish health care system. Till today, cancer care in Poland is based on a network outlined by Professor Koszarowski in the middle of the last century, and is a solid foundation for the contemporary project of the Comprehensive Cancer Care Network (CCCN) proposed in the frame of CanCon Project.
Objective. Analysis of the structure of health care system and the changes introduced within the network of oncology in Poland since the beginning of the post-commuinist socio-economic transformation in 1989.
Materials and Methods. This study was conducted based on the CanCon methods aimed at reviewing specialist literature and collecting meaningful experiences of European countries in cancer care, including the main legal regulations.
Results. The analysis provided evidence that the political situation and the economic crisis of the Transformation period disintegrated the cancer care and resulted in low 5-year survival rates. A step forward in increasing efficiency of the cancer treatment care was a proposal of the ’Quick Oncological Therapy’ together with one more attempt to organize a CCCN. With this paper the Authors contribute to the CanCon Project by exploration, analysis and discussion of the cancer network in Poland as an example of existing net-like structures in Europe as well as by preparation of guidelines for constructing a contemporary CCCN.
Conclusions. (1) ‘Socio-economic’ stress adversely affected the efficiency of oncological treatment, both by reducing safety and slowing down the development of modern oncology. (2) Changing the current system into the contemporary form - CCCN could be an important step forward to optimise the oncological health care in Poland. (3) Introduction of the mandatory monitoring of organizational changes with the use of health standardized indicators could allow for the assessment of the effectiveness of implemented solutions and their impact on better prognosis for cancer patients. (4) Optimising the organization of the health care system is possible only by implementing necessary legislative corrections .
STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Okres Transformacji w Polsce wiąże się z wieloma czynnikami postrzeganymi jako „stres społeczno- -gospodarczy”, które niekorzystnie wpłynęły na efekty leczenia nowotworów oraz spowolniły postęp w polskim lecznictwie onkologicznym w latach ‚90, co w wielu jego aspektach jest odczuwane do dziś. Wyniki międzynarodowych badań EUROCARE i CONCORD dowodzą, że wskaźniki 5-letnich przeżyć w Polsce mogą być znacząco wyższe. Wysokie wskaźniki 5-letnich przeżyć zależą od efektywnego systemu ochrony zdrowia, dlatego, poprawa organizacji i leczenia nowotworów, jest jednym z najważniejszych kierunków zmian w polskim systemie opieki zdrowotnej. System opieki onkologicznej w Polsce jest oparty na modelu sieci onkologicznej, której budowę w połowie ubiegłego stulecia rozpoczął Profesor Koszarowski. Stanowi on nadal solidny fundament do rozwoju nowoczesnej koncepcji sieci wielodyscyplinarnych centrów onkologii (ang. Comprehensive Cancer Care Network - CCCN) zaproponowanej w ramach projektu CanCon.
Cel. Analiza struktury lecznictwa i zachodzących zmian w ramach sieci onkologicznej w Polsce po rozpoczęciu w 1989 postkomunistycznej transformacji społeczno-ekonomicznej po 1989 roku.
Materiał i metody. Badanie zostało przeprowadzone w oparciu o metody przyjęte przez CanCon, tj. przegląd literatury specjalistycznej i analizę doświadczeń krajów europejskich w zakresie opieki onkologicznej, ze szczególnym uwzględnieniem polskich regulacji prawnych.
Wyniki. Analiza wykazała, że sytuacja polityczna i kryzys gospodarczy w okresie Transformacji przyczyniły się do dezintegracji leczenia onkologicznego, a w efekcie złych wskaźników 5-letnich przeżyć. Analiza ta stanowi wkład Autorów do projektu CanCon poprzez analizę i omówienie sieci onkologicznej w Polsce, jako przykładu istniejących „podobnych do sieci” struktur lecznictwa w Europie. Zostanie ona wykorzystana przy opracowaniu wytycznych dotyczących współczesnej koncepcji CCCN. Postępem w zakresie organizacji leczenia onkologicznego w Polsce jest wdrożenie tzw. „Szybkiej Terapii Onkologicznej” oraz ponowna próba zorganizowania lecznictwa onkologicznego w ramach CCCN.
Wnioski. (1) Stres społeczno-gospodarczy niekorzystnie wpływa na rokowanie u chorych na raka, zarówno poprzez obniżenie poczucia bezpieczeństwa socjalnego, jak i spowolnienie rozwoju nowoczesnej onkologii. (2) Zmiana obecnego systemu w nowoczesną formę - CCCN byłaby istotnym krokiem w stronę optymalizacji lecznictwa onkologicznego w Polsce. (3) Wprowadzenie obowiązku monitorowania zmian organizacyjnych, przy użyciu standaryzowanych wskaźników zdrowotnych w lecznictwie onkologicznym pozwoliłoby na ocenę skuteczności zastosowanych rozwiązań i ich wpływu na poprawę rokowania u pacjentów chorych na raka. (4) Optymalizacja organizacji systemu opieki zdrowotnej nie jest możliwa bez wprowadzenia koniecznych zmian legislacyjnych.