ABSTRACT
Background. Electronic cigarettes as possibly healthier alternative to conventional cigarettes are gaining popularity worldwide, although they are still hazardous to human health. Partly it is caused by unregulated advertising and online sales. Unfortunately it is more and more popular for youth to try electronic cigarettes.
Objective. The aim of the study was to assess the marketing claims used by Polish websites offering electronic cigarettes
Material and Methods. A search using Google search engine was performed in July 2015 for two keywords: e-papierosy [e-cigarettes] and elektroniczne papierosy [electronic cigarettes]. First 150 websites (15 pages) were listed. After initial review 86 pages met all inclusion criteria and were included in the study. Pages were searched for presence of 13 selected marketing claims as well as age-related warning and any social websites connections.
Results. Age-related warning was present on only 33.72% (n=29) websites. Two thirds has its own Facebook fan-page with average 1922.09 ± 3634.86 likes. Articles about health are available on 10.46% (n=9) websites, 53.49% (n=46) states that e-cigarettes are healthier than conventional ones, 39.53% (n=34) emphasized that during usage of e-cigarettes no tarry substances are produced. Two pages had special article in which conventional and electronic cigarettes were compared. Almost half (44.19%) remarked that e-cigarettes are cheaper in usage than conventional, one third pointed out the simplicity of usage. 32.56% advertised e-cigarettes as aid in quitting smoking. One fourth stated that e-cigarettes are harmless for surroundings. 33.72% marketed them as a way of bypassing public smoking act. 56.98% remarked the variety of liquid tastes offered.
Conclusions. Electronic cigarettes and their rising popularity create another new possible threat for public health as the widely available information emphasize safety of e-cigarettes usage and as their availability and usage is not limited or restricted by law.

STRESZCZENIE
Wprowadzenie. Elektroniczne papierosy (e-papierosy) jako prawdopodobnie mniej szkodliwa alternatywa dla konwencjonalnych papierosów zyskują coraz większą popularność na świecie, chociaż są szkodliwe dla zdrowia. Częściowo, jest to wynikiem braku regulacji prawnych odnoszących się do reklamowania i sprzedaży internetowej e-papierosów. Niestety, korzystanie z e-papierosów staje się coraz popularniejsze także wśród młodzieży.
Cel badań. Celem badania było określenie i analiza praktyk i twierdzeń marketingowych używanych przez polskie sklepy internetowe oferujące e-papierosy.
Materiał i metody. W lipcu 2015 z pomocą polskiej wersji wyszukiwarki Google wykonano zapytanie na hasła: e-papierosy oraz elektroniczne papierosy. Pierwsze 150 wyników (15 stron wyników) wypisano. Po wstępnym przejrzeniu 86 stron spełniało wszystkie warunki włączenia do badania. Przeprowadzono analizę stron pod kątem obecności 13 twierdzeń lub technik marketingowych oraz połączeń z mediami społecznościowymi, jak również ograniczenia wiekowego w dostępie do strony.
Wyniki. Ograniczenie wiekowe w dostępnie do e-papierosów znaleziono na 29 (33.72%) stronach. Dwie trzecie stron miało fanpage na Facebooku (średnio 1922.09 ± 3634.86 polubień). Artykuły o zdrowiu były dostępne na 10.46% (n=9) stron. Na 53.49% (n=46) stron znaleziono twierdzenie, że e-papierosy są zdrowsze od papierosów tradycyjnych, 39.53% (n=34) stron podkreślało brak substancji smolistych. Dwie strony miały specjalny artykuł porównujący elektroniczne i tradycyjne papierosy. Niemal na połowie analizowanych stron (44.19%) przedstawiano e-papierosy jako tańsze w użytkowaniu, a na jednej trzeciej jako bardzo proste w użyciu. Na 32.56% stron reklamowano e-papierosy jako pomoc w rzucaniu palenia. Jedna czwarta stron zawierała twierdzenie o nieszkodliwości e-papierosów dla otoczenia. Na 33.72% stron reklamowano je jako sposób na obejście zakazu palenia w miejscach publicznych. Na 56.98% stron podkreślano różnorodność dostępnych smaków e-papierosów.
Wnioski. Rosnąca popularność elektronicznych papierosów jest nowym zagrożeniem dla zdrowia publicznego, tym bardziej, iż powszechnie dostępne informacje podkreślają wysoki profil ich bezpieczeństwa, a dostępność i używanie nie jest ograniczone.